Inquiry
based learning και Λογοτεχνία: Μια εφαρμογή στο τραγούδι «The
temple of the king”
Βασιλική Σταμάτη, Φιλόλογος
Rainbow, Ο Ναός του Βασιλιά
Στιχουργοί /
Συνθέτες:
Ronnie James Dio, Ritchie Blackmore
Μια μέρα
στη χρονιά της αλεπούς
ήρθε μια
στιγμή που θυμόμαστε καλά,
όταν ο
δυνατός νέος άντρας του ανατέλλοντος ηλίου
άκουσε το χτύπημα
της μεγάλης μαύρης καμπάνας.
Μια μέρα
στη χρονιά της αλεπούς,
όταν η
καμπάνα άρχισε να χτυπάει,
σήμαινε ότι
είχε έρθει η ώρα για κάποιον να πάει
στον ναό
του βασιλιά.
Εκεί στη
μέση του κύκλου στέκεται,
ψάχνοντας,
ερευνώντας.
Με ένα μόνο
άγγιγμα του χεριού του που έτρεμε,
η απάντηση
θα βρεθεί.
Το φως της
μέρας περιμένει όσην ώρα ο γέρος τραγουδά
“Ουρανέ,
βοήθησέ με”.
Και μετά
σαν το γρήγορο πέταγμα χιλιάδων φτερών,
λάμπει πάνω
στον έναν
και η μέρα
είχε μόλις αρχίσει.
Μια μέρα
στη χρονιά της αλεπούς,
ήρθε μια
στιγμή που θυμόμαστε καλά,
όταν ο
δυνατός νέος άντρας του ανατέλλοντος ηλίου
άκουσε τον
χτύπο της μεγάλης μαύρης καμπάνας.
Μια μέρα
στη χρονιά της αλεπούς,
όταν η
καμπάνα άρχισε να τραγουδά,
αυτό
σήμαινε ότι είχε έρθει η ώρα για τον ένα να πάει
στον ναό
του βασιλιά
Εκεί μέσα
στους ανθρώπους στέκεται,
βλέποντας,
νιώθοντας,
με ένα μόνο
κύμα ενός δυνατού δεξιού χεριού έφυγε
για τον ναό
του βασιλιά
Μακριά απ’ τον κύκλο, στην άκρη του κόσμου
ελπίζει,
αναρωτιέται
αναπολεί
τις ιστορίες που έχει ακούσει
για όσα
πρόκειται να δει
Εκεί στη μέση του κύκλου βρίσκεται,
Παράδεισε,
βοήθησέ με
Και τότε
όλοι μπορούσαν να δουν μέσα απ’ τη λάμψη των ματιών του
Η απάντηση
είχε βρεθεί
Πίσω, μαζί με τους ανθρώπους στον κύκλο στέκεται,
δίνοντας,
νιώθοντας
Με ένα μόνο
άγγιγμα ενός δυνατού δεξιού χεριού
αυτοί
γνωρίζουν
τον ναό και
τον βασιλιά
Βήμα 1
Γίνονται μερικές πολύ
προσεκτικές αναγνώσεις του ποιήματος/τραγουδιού, φωναχτές ή/και σιωπηλές,
αρχικά από την/τον εκπαιδευτικό και μετά από τις μαθήτριες/ές. Στη συγκεκριμένη
περίπτωση, επειδή πρόκειται για τραγούδι, μπορούμε και να το ακούσουμε, με
αγγλικό βέβαια στίχο.
https://www.youtube.com/watch?v=S981zrMBUBo&t=1s
(Από συναυλία του 1995 με
ερμηνευτή τον Ντούγκι Γουάιτ)
https://www.youtube.com/watch?v=ZUpxniZBb5s
(Με ερμηνευτή τον Ronnie James Dio)
Βήμα 2
Ζητείται από τους
μαθήτριες και τους μαθητές να διατυπώσουν και να καταγράψουν στα τετράδιά τους
ερωτήματα πάνω στο ποίημα, που, κατά τη γνώμη τους, θα άξιζε να συζητηθούν.
Βήμα 3
Τα ερωτήματα των μαθητών
καταγράφονται αριθμημένα στον πίνακα και ακολουθεί συζήτηση πάνω στους εξής
άξονες:
-
Σε
ποια/ες ερώτηση/εις μπορείτε να απαντήσετε με μεγάλη βεβαιότητα και γιατί;
-
Σε
ποια/ες ερώτηση/εις νιώθετε ότι έχετε περιορισμούς στο να δώσετε βέβαιες
απαντήσεις και γιατί;
-
Ποιων
ερωτήσεων οι απαντήσεις θα στηρίζονταν μόνο σε εικασίες/υποθέσεις και γιατί;
-
Ποια/ες
ερώτηση/εις δεν μπορούν να απαντηθεί/ούν και γιατί;
-
Ποιες,
κατά τη γνώμη σας, είναι οι καλύτερες ερωτήσεις και γιατί;
Βήμα 4
Οι μαθήτριες/ές καλούνται
να βάλουν στη σειρά με την οποία νομίζουν ότι πρέπει να απαντηθούν οι καλύτερες
ερωτήσεις και να προχωρήσουν, δουλεύοντας ομαδοσυνεργατικά, στην απάντησή τους.
Βήμα 5
Αφού παρουσιαστούν οι
απαντήσεις και γίνει συζήτηση στην τάξη, οι μαθήτριες/ές θα ήταν καλό να
προβληματιστούν πάνω στα εξής:
-
Ήταν
σωστή η σειρά με την οποία όρισαν αρχικά τις ερωτήσεις τους;
-
Χρειάστηκε
μήπως να κάνουν κάποια αλλαγή στη σειρά αυτή;
-
Χρειάστηκαν
μήπως σε κάποια ερώτηση πληροφορίες που έδινε κάποια άλλη ερώτηση που ακολουθούσε
στη σειρά;
-
Δημιουργήθηκαν
κάποια νέα ερωτήματα κατά τη διαδικασία των απαντήσεων κι αν ναι, ποια είναι
αυτά;
Eρωτήματα που
τέθηκαν από τα παιδιά στην τάξη και απαντήσεις που προτάθηκαν
1. Τι μπορεί να σημαίνει η χρονιά της
αλεπούς;
Εποχή φαυλότητας, ανηθικότητας, κακοήθειας, πονηρίας, κακίας
2. Τι μπορεί να σημαίνει η μεγάλη μαύρη
καμπάνα;
Συνειδητοποίηση του χρέους προς τους άλλους, εσωτερική αφύπνιση,
πίεση των κοινωνικών συνθηκών
3. Τι μπορεί να σημαίνει ο ανατέλλων
ήλιος;
Νέα αρχή, ελπίδα, αισιοδοξία
4. Ποιος μπορεί να είναι ο δυνατός νέος
άντρας του ανατέλλοντος ηλίου;
Ο Χριστός, οι φωτισμένοι άνθρωποι, οι μπροστάρηδες, οι
πνευματικοί άνθρωποι, ο πλατωνικός απελευθερωμένος δεσμώτης, οι «ιππότες» όλων
των εποχών
5. Ποιες μπορεί να είναι οι στιγμές που θυμόμαστε
καλά;
Οι στιγμές των μεγάλων αλλαγών, ανατροπών, επαναστάσεων
6. Τι μπορεί να είναι ο ναός του
βασιλιά;
Το χωροχρονικό πλαίσιο της ανάληψης δράσης
7. Ποιος μπορεί να είναι ο κύκλος;
Ο κόσμος, οι άνθρωποι, η κοινωνία, ο λαός
8. Ποιες οι κινήσεις του ποιητικού
υποκειμένου (του ενός) από την αρχή ως το τέλος του ποιήματος;
Ακούει την καμπάνα, ξεκινά για τον ναό του, στέκεται στον
κύκλο, ερευνά, περιμένει το ξημέρωμα, επικαλείται τον ουρανό, στέκεται μέσα
στους ανθρώπους, κοιτάζει, νιώθει, φεύγει για τον ναό, βρίσκεται έξω από τον
κύκλο, αναρωτιέται, θυμάται, ξαναβρίσκεται στον κύκλο, ζητά βοήθεια, νιώθει,
προσφέρει
9. Γιατί η απάντηση μπορεί να βρεθεί με
μόνο ένα άγγιγμα του χεριού;
Αλληλεγγύη, ενσυναίσθηση, τρυφερότητα, αγάπη
10. Ποια απάντηση μπορεί να είναι αυτή;
Το καλό
11. Γιατί έτρεμε το χέρι του ποιητικού
υποκειμένου;
Λόγω της δυσκολίας της αποστολής, των εσωτερικών αναστολών
12. Τι μπορεί να σημαίνει το φως της
μέρας;
Την αρχή, την αναγέννηση, την ελπίδα, την αλήθεια
13. Ποιος μπορεί να είναι ο γέρος;
Ο στόχος, η εσωτερική δύναμη
14. Τι μπορεί να σημαίνει ο ουρανός και
τι βοήθεια μπορεί να δώσει;
Ελπίδα, αγνότητα, καλοσύνη, δύναμη
15. Ποιες εικόνες ανακαλεί το πέταγμα
χιλιάδων φτερών;
Αγγέλων, πουλιών
16. Γιατί το φως λάμπει πάνω στον έναν;
Είναι ο ξεχωριστός, ο μπροστάρης, το καλό
17. Γιατί μόλις το φως της μέρας έπεσε
πάνω στον έναν άρχισε η μέρα;
Μέρα και Φως = Αλήθεια, καλοσύνη
18. Ποια μέρα μπορεί να είναι αυτή;
Η ήττα του κακού, η νίκη της αγάπης και της καλοσύνης
19. Ποιες είναι οι στιγμές που θυμόμαστε
καλά;
Των μεγάλων ανατροπών
20. Γιατί η καμπάνα κάποια στιγμή δεν
χτυπά, αλλά τραγουδά;
Μετωνυμικά το καλό
21. Πού σας παραπέμπει το δυνατό δεξί
χέρι;
Στον Χριστό, στο καλό
22. Ποιες οι θέσεις στον χώρο του
ποιητικού υποκειμένου από την αρχή ως το τέλος του ποιήματος;
Στη μέση του κύκλου, μέσα στους ανθρώπους, Μακριά απ’ τον
κύκλο, στην άκρη του κόσμου, στη μέση του κύκλου, Πίσω, μαζί με τους ανθρώπους
στον κύκλο
23. Πώς γίνεται το ποιητικό υποκείμενο να
έχει ακούσει από πριν αυτά που πρόκειται να δει;
Γνώση, Αλήθεια
24. Τι μπορεί να σημαίνει η λάμψη των
ματιών του ποιητικού υποκειμένου;
Καλοσύνη, αγάπη, αξίες
25. Ποια απάντηση είχε βρεθεί και
μπορούσαν να δουν όλοι μέσα από τη λάμψη των ματιών του;
Οι συνθήκες/όροι/προϋποθέσεις που κάνουν τη ζωή άξια να τη
ζει κανείς
26. Σε ποια γνώση οδηγούνται οι άνθρωποι
με μόνο ένα άγγιγμα ενός δυνατού δεξιού χεριού;
Του καλού, του δίκαιου, του ωραίου
· Το τραγούδι προσφέρει μεγάλη
ελευθερία ερμηνευτικών υποθέσεων. Οι στίχοι του τραγουδιού ενδέχεται να μιλούν
για τον θάνατο ή για τη ζωή, για τις μεγάλες στιγμές της ιστορίας, τις μεγάλες
αλλαγές/ανατροπές. Ενδέχεται να μιλούν για τον Χριστό,
για τους φωτισμένους ανθρώπους, τους μπροστάρηδες, τους πνευματικούς ανθρώπους,
τους πλατωνικούς απελευθερωμένους δεσμώτες, τους «ιππότες» όλων των εποχών.
Το σχέδιο μαθήματος βασίστηκε
στο άρθρο: Studying a Poem: Inquiry in an English Class, του Alan Shapiro, το οποίο γνώρισα μέσα από την ομάδα:
Inquiry - Based Learning στο Facebook.
