Ραδιοφωνικοί πειραματισμοί στην τάξη




 Βασιλική Σταμάτη, Φιλόλογος

Στις επαναλήψεις μας στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας (θεματική ενότητα: ΜΜΕ), είπαμε σήμερα με τα λατρεμένα παιδιά του Β2 να γίνουμε για λίγο ραδιοφωνικοί παραγωγοί. Χωριστήκαμε σε 4 ομάδες, βρήκαμε άλλους 3 άδειους χώρους μέσα στο σχολείο, εκτός από την αίθουσά μας, και πειραματιστήκαμε στην ομορφιά του ήχου. Εγώ πάντως ανεβοκατέβηκα πολλές σκάλες...😂

Νίκη, Βασιλική, Ειρήνη, Φρειδερίκη, Θάλεια 

Βιβιάννα, Καλλιόπη, Μαρία, Ειρήνη, Κατερίνα 

Μάρω, Ναταλία, Δήμος, Δημήτρης, Νικόλας 

Βαγγέλης, Ηλίας, Κώστας, Σπύρος, Χάρης, Φάνης 

>

Κριτήριο Αξιολόγησης Νεοελληνική Γλώσσα Ειρήνη-Πόλεμος

 



Κριτήριο Αξιολόγησης

Κείμενο 1

Πόλεμος και Ειρήνη: Ασύμμετρη η σχέση τους του Νίκου Τσούλια


1.    Μεγάλο μέρος της ιστορίας του ανθρώπου είναι βουτηγμένο μέσα στο αίμα. Οι «φυλές» και οι λαοί διαμόρφωναν την ταυτότητά τους και τη χωροκτησία τους με τις σφαγές και τις ερημώσεις των «άλλων», των εχθρών.

2.    Τα έθνη και τα κράτη αναπτύχθηκαν πάνω στην αντίληψη της επέκτασης εδαφών και της κατάκτησης άλλων εθνών / κρατών σκορπίζοντας παντού και πάντα το θάνατο. Όλες οι θρησκείες – κατ’ εξοχήν πολεμικές μηχανές… – ενέταξαν τη θεμελίωσή τους και την κυριαρχία τους επί αιματηρών πολέμων εναντίον των άλλων θρησκειών.

3.    Και υπήρχε πάντα περίσσεια διάθεσης πολέμου – πέραν των προηγούμενων πεδίων – γι’ αυτό και αναδύθηκαν μορφές εμφυλίων πολέμων εντός των κόλπων των ίδιων κρατών είτε για την κατάκτηση και τη νομή της εξουσίας είτε για ιδεολογικούς λόγους. Πόλεμος παντού και πάντα, είναι η σημαία κάθε εξουσίας που ζει και αναπνέει για τη συσσώρευση πλούτου, για τη χειραγώγηση ανθρώπων και λαών.

4.    Σε κάθε εποχή θεωρούμε ότι ο πόλεμος είναι μια υπόθεση της ιστορίας, του παρελθόντος, ότι επιτέλους επικρατεί ο ορθολογισμός και οι λαοί αντιλαμβάνονται ποιο είναι το πραγματικό τους συμφέρον. Αλλά κάθε φορά η αντίληψη αυτή είναι μια αυταπάτη. Κάθε γενιά, σε κάθε χώρα, σε κάθε εποχή γνωρίζει τα δεινά του πολέμου. Και αν δεν είναι ο πόλεμος για μια χώρα στα δικά της σύνορα, τότε θα επινοήσει σύνορα σε άλλες ακόμα και μακρινές χώρες όπως γίνεται τόσο εκτεταμένα στη σύγχρονη εποχή. Κορέα, Βιετνάμ, Γιουγκοσλαβία, Ιράκ, Συρία, Λιβύη είναι μερικά παραδείγματα πολέμου που αυτός δεν διεξάγεται μόνο μεταξύ γειτονικών χωρών.

5.    Σήμερα ο πόλεμος παίρνει πολλές νέες μορφές. Σε αρκετές περιπτώσεις παίρνει την όψη του οικονομικού πολέμου. Εδώ τα όπλα είναι το χρηματιστηριακό κεφάλαιο και ο δανεισμός μέσα από τους όρους υποτέλειας των αγορών. Είναι πόλεμος κηρυγμένος – απλώς δεν τον έχουμε καταλάβει γιατί δεν έχει τα συνηθισμένα όπλα.

6.    Και με αυτό τον πόλεμο έχουμε εκατοντάδες χιλιάδες θύματα που χάνουν τη ζωή τους ή εξαθλιώνονται σε τέτοιο βαθμό που χάνουν την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, αλλά έχουμε και ήπιες κατακτήσεις εδαφών με εξευγενισμένο τρόπο, με την εξαγορά των πιο περιζήτητων περιοχών μιας χώρας. Ακόμα και οι επενδύσεις που τις επιζητούν τόσο πολύ οι χώρες εμπεριέχουν και μια μορφή οικονομικοπολεμικής επιχείρησης και κατάκτησης ζωτικών πηγών των αιτούντων χωρών!

7.    Ο πόλεμος αποκτά και ενδοκρατικές όψεις με τη μορφή τρομοκρατικών ενεργειών. Οι παράπλευρες απώλειες του άμαχου πληθυσμού – που προκαλούνται από τους βομβαρδισμούς του σύγχρονου ιμπεριαλισμού σε μακρινές χώρες – επιφέρουν από την άλλη πλευρά αντίποινα όχι κατά του στρατού αλλά ευθέως κατά των πολιτών. Ο πόλεμος απλώνεται σαν μεταστατικός καρκίνος σε κάθε γωνιά της Γης˙ γεννάει νέες μικρές εστίες παντού στα αεροδρόμια, στο μετρό, στις μουσικές εκδηλώσεις…

8.    Αυτή είναι η φιλοπόλεμη και πανίσχυρη εικόνα της ιστορίας. Η αντίπαλή της η εικόνα της ειρήνης παραμένει εδώ και αιώνες και χιλιετίες μια υπόθεση θεωρητική. Δεν αποκτά ισχυρά ερείσματα στην κοινωνία και στους λαούς, με αποτέλεσμα να εμφανίζεται ως μια ανέξοδη τελετουργία που έρχεται μόνο ως απόρροια ενός πολέμου μέχρι να ξαναρχίσει ο επόμενος. Και όταν ο πόλεμος είναι διάσπαρτος πέραν της κλασικής του εκδοχής (εκείνης των συγκρούσεων επί των συνόρων των κρατών), αλλά απλώνεται και με τη μορφή του οικονομικού πολέμου (όπου ο εχθρός δεν φαίνεται να είναι και τόσο εχθρός) ή εκδηλώνεται μέσα από την τρομοκρατία (όπου δεν υπάρχουν μάχες μεταξύ εμπόλεμων μερών), τότε και η πρόσληψη και η θεώρηση της ειρήνης παίρνει άλλη όψη πολύ διαφορετική εκείνης της παραδοσιακής εκδοχής.

9.    Θεωρώ δηλαδή ότι οι αναλύσεις για την ειρήνη – ακόμα και για το τι είναι ειρήνη – έχουν μείνει πίσω, με αποτέλεσμα να μην αναπτύσσεται σωστά τόσο το μεγαλείο της όσο και η πραγματική της δύναμη. Και αυτή η υστέρηση προφανώς εξηγείται. Για τη μεν υπόθεση του πολέμου εργάζονται συστηματικά ο ιμπεριαλισμός, ο καπιταλισμός, το χρηματιστηριακό κυρίως κεφάλαιο, οι πολεμικές βιομηχανίες, το εμπόριο όπλων, οι κάθε λογής εξουσίες, η τρομοκρατία, ο φονταμενταλισμός, ο ρατσισμός, ο φασισμός, ενώ για την ειρήνη ποιοι; Θεωρητικά είναι οι λαοί, τα πολιτικά κόμματα (όχι όλα), τα κοινωνικά κινήματα, οι διανοούμενοι, η εκπαίδευση, ο πολιτισμός…

10.Αλλά όλα αυτά τα «πεδία αναφοράς» δεν χρησιμοποιούν ουσιαστικά τη δυναμική τους στη συστηματική καλλιέργεια, στη συνεχή προαγωγή και στη με κάθε τρόπο προάσπιση της ειρήνης, του πολυτιμότερου αγαθού του ανθρώπου. Δεν παράγουν δικά τους ισχυρά γεγονότα ή, απλά και μόνο, δεν δημιουργούν ελεύθερες συνειδήσεις…

 

https://www.alfavita.gr/koinonia/328249_polemos-kai-eirini-asymmetri-i-shesi-toys#:~:text=%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B5%CE%BC%CE%BF%CF%82%20%CE%BA%CE%B1%CE%B9%20%CE%95%CE%B9%CF%81%CE%AE%CE%BD%CE%B7,%CE%9D%CE%AF%CE%BA%CE%BF%CF%82%20%CE%A4%CF%83%CE%BF%CF%8D%CE%BB%CE%B9%CE%B1%CF%82


Κείμενο 2



https://www.efsyn.gr/nisides/kare-kare/149602_kante-skitsa-ohi-polemo

 

Κείμενο 3

Η Σουχέιρ Χαμάντ είναι παλαιστίνια αμερικανή ποιήτρια και θεατρική συγγραφέας

ΤΙ ΘΑ ΚΑΝΩ   Σουχέιρ Χαμάντ

Δε θα χορέψω στα τύμπανα του πολέμου σας.

Δε θα δανείσω ούτε την ψυχή ούτε τα κόκαλά μου στα τύμπανα του πολέμου σας.

Δε θα χορέψω στο ρυθμό σας.

Τον ξέρω αυτόν τον ρυθμό. Είναι άψυχος.

Γνωρίζω καλά αυτό το δέρμα που χτυπάτε

Ήταν κάποτε ζωντανό, κυνηγημένο, κλεμμένο, ξεχειλωμένο

Δεν θα χορέψω στον δικό σας ρυθμό του πολέμου

Δεν θα σκάσω, ούτε θα στροβιλιστώ, ούτε θα σπάσω για σας

Δε θα μισήσω για σας, ούτε θα σας μισήσω.

Δε θα σκοτώσω για σας.

Και κυρίως

δε θα πεθάνω για σας.

Δε θα θρηνήσω το θάνατο, ούτε με αυτοκτονία, ούτε με δολοφονία.

Δε θα σταθώ πλάι σας, ούτε θα χορέψω με τις βόμβες σας, επειδή όλοι οι άλλοι χορεύουν.

Όλοι κάνουνε λάθη.

Η ζωή είναι δικαίωμα, όχι κάτι χρήσιμο ή τυχαίο.

Δε θα ξεχάσω από πού προέρχομαι.

Θα κατασκευάσω το δικό μου τύμπανο.

Συγκεντρωθείτε γύρω μου, αγαπημένοι, και το τραγούδι μας θα γίνει χορός.

Το μουρμούρισμά μας θα γίνει τυμπανοκρουσία.

Δε θα με ξεγελάσετε. Δε θα δανείσω το όνομά μου, ούτε τον χτύπο μου στο ρυθμό σας.

Θα χορεύω και θα αντισταθώ και θα χορεύω και θα παραμείνω σταθερός και θα χορεύω.

Αυτό το καρδιοχτύπι είναι πιο δυνατό από το θάνατο.

Το τύμπανο του πολέμου σας δεν είναι πιο δυνατό από αυτήν την ανάσα.

https://www.ted.com/talks/suheir_hammad_poems_of_war_peace_women_power?language=el

 


Α. Να παρουσιάσεις συνοπτικά το περιεχόμενο των τεσσάρων πρώτων παραγράφων του κειμένου 1 (60-70 λέξεις). Μον 15

Β1. Να χαρακτηρίσεις ως σωστές ή λανθασμένες τις παρακάτω προτάσεις και να αιτιολογήσεις τις επιλογές σου με στοιχεία του κειμένου 1. Μον 15

1) Ο οικονομικός πόλεμος είναι ένας αντιληπτός από τις κοινωνίες πόλεμος.

2) Ο οικονομικός πόλεμος οδηγεί σε κατακτήσεις εδαφών με κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους.

3) Οι βομβαρδισμοί των σύγχρονων ιμπεριαλισμών αποτελούν τρομοκρατικές επιχειρήσεις.

4) Η ειρήνη αποτελεί μια έμπρακτη απαίτηση των λαών.

5) Η τρομοκρατία εκδηλώνεται με πολεμικές επιχειρήσεις μεταξύ των εμπόλεμων μερών.

Β2. Με ποιον τρόπο συνομιλεί το σκίτσο (κείμενο 2) με το κείμενο 1; Να αιτιολογήσεις την απάντησή σου με στοιχεία και των δύο κειμένων.  Μον 10

B3.

α) Στην 7η παράγραφο του κειμένου χρησιμοποιείται μια παρομοίωση. Αφού βρεις τα δύο μέρη της παρομοίωσης, να ερμηνεύσεις τι επιδιώκει με τη χρήση της ο συντάκτης του κειμένου. Μον 5

β) Ποια η πρόθεση του συντάκτη στην 9η παράγραφο και πώς ο συντάκτης οργανώνει αυτή, ώστε να επιτύχει τον στόχο του; Μον 10

Γ

Να σχολιάσεις το θέμα του ποιήματος που κρίνετε ως το πιο σημαντικό. Ποια είναι η δική σου θέση; Μον 15

Δ

Κειμενικό είδος: Άρθρο

Πομπός: Μαθητής/Μαθήτρια

Μέσο: Εφημερίδα πανελλαδικής κυκλοφορίας

Αποδέκτης: Ευρύ αναγνωστικό κοινό

Όριο λέξεων: 300-400 λέξεις

Αξιοποιώντας στο άρθρο σου δημιουργικά τα κείμενα αναφοράς, να αναφερθείς στα κυριότερα αίτια του πολέμου και να απαντήσεις στο ερώτημα: με ποιες δράσεις και με ποια εφόδια μπορεί η γενιά σου να προστατεύσει το αγαθό της ειρήνης;   Μον 30


Ενδεικτικές Απαντήσεις

Α. Ο πόλεμος είναι βασικό στοιχείο της ανθρώπινης ιστορίας. Η δημιουργία των εθνών και των κρατών στηρίχθηκε σε επιθετικούς πολέμους εναντίον των γειτόνων, ενώ πολύ συχνοί ήταν και οι θρησκευτικοί πόλεμοι. Δεν έλλειψαν και οι εμφύλιοι πόλεμοι, αφού πάντα πίσω από τους πολέμους βρίσκεται το συμφέρον και η ποδηγέτηση των λαών. Δεν υπάρχει γενιά που δεν γνωρίζει τον πόλεμο, αφού πια γίνονται πόλεμοι και εναντίον μακρινών προς τον επιτιθέμενο χωρών.

Β1. Να χαρακτηρίσεις ως σωστές ή λανθασμένες τις παρακάτω προτάσεις και να αιτιολογήσεις τις επιλογές σου με στοιχεία του κειμένου 1.

1) Ο οικονομικός πόλεμος είναι ένας αντιληπτός πόλεμος. Λ (απλώς δεν τον έχουμε καταλάβει γιατί δεν έχει τα συνηθισμένα όπλα)

2) Ο οικονομικός πόλεμος οδηγεί σε κατακτήσεις εδαφών με κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους. Σ (έχουμε και ήπιες κατακτήσεις εδαφών με εξευγενισμένο τρόπο)

3) Οι βομβαρδισμοί των σύγχρονων ιμπεριαλισμών αποτελούν τρομοκρατικές επιχειρήσεις. Λ (επιφέρουν από την άλλη πλευρά αντίποινα)

4) Η ειρήνη αποτελεί μια έμπρακτη απαίτηση των λαών. Λ (μια υπόθεση θεωρητική / Δεν αποκτά ισχυρά ερείσματα στην κοινωνία και στους λαούς)

5) Η τρομοκρατία εκδηλώνεται με πολεμικές επιχειρήσεις μεταξύ των εμπόλεμων μερών. Λ (όπου δεν υπάρχουν μάχες μεταξύ εμπόλεμων μερών)

 

Β2) Σε πολλά σημεία του κειμένου 1 αναφέρεται ότι οι πόλεμοι γίνονται από τους ισχυρούς και θύματα είναι πάντα ο λαός. Τέτοια σημεία είναι: Η κύρια αιτία του πολέμου είναι η συσσώρευση πλούτου (3η παρ), ο δανεισμός των φτωχών χωρών ισοδυναμεί με υποτέλεια αυτών (5η παρ), οι επενδύσεις των μεγάλων δυνάμεων αποτελούν κατάκτηση των ξένων χωρών (6η παρ), ο σύγχρονος ιμπεριαλισμός δημιουργεί τους πολέμους (7η παρ), ο καπιταλισμός και οι βιομηχανίες όπλων υποκινούν τους πολέμους (9η παρ), οι πόλεμοι χαρακτηρίζονται ως αιματηροί (2η παρ), στους πολέμους υπάρχουν εκατοντάδες χιλιάδες θύματα κι εξαθλίωση των ανθρώπων (6η παρ), συχνά υπάρχουν παράπλευρες απώλειες (7η παρ), θύματα βρίσκουμε σε πολυσύχναστους χώρους (7η παρ). Επίσης, τονίζεται ότι η προάσπιση της ειρήνης φαίνεται ανίσχυρη μπροστά σε όσους στηρίζουν τον πόλεμο. Τα θέματα αυτά γίνονται εμφανή και στο σκίτσο (κείμενο 2), καθώς το πολεμικό άρμα είναι ογκώδες και σχεδόν καλύπτει την εικόνα, ενώ η μητέρα με το μωρό στο λίκνο καταλαμβάνει τη μία άκρη της μόνο, όπως και το γεγονός ότι απέναντι στο ηχηρό κανόνι η μάνα απαντά με ένα ψίθυρο.

Β3

α) «Ο πόλεμος απλώνεται σαν μεταστατικός καρκίνος σε κάθε γωνιά της Γης»: Τα δύο μέρη είναι ο πόλεμος (δεικτικό μέρος) από τη μια μεριά και ο μεταστατικός καρκίνος (αναφορικό μέρος) από την άλλη. Στόχος του συντάκτη είναι να δώσει με παραστατικότητα, αλλά και με σαφήνεια ότι οι πόλεμοι με τη μορφή των τρομοκρατικών επιθέσεων δεν έχουν τέλος. Κάθε ιμπεριαλιστικός πόλεμος δημιουργεί εστίες τρομοκρατών στο στρατόπεδο των αμυνόμενων, οι οποίες προκαλούν αιματηρές επιθέσεις στις χώρες των πρώτων. Ένας φαύλος κύκλος.

β) Πρόθεση του συντάκτη του κειμένου είναι να εξηγήσει γιατί η σημασία και η δύναμη της ειρήνης δεν προβάλλεται όπως της αξίζει στον σύγχρονο κόσμο. Ο συντάκτης του κειμένου, αφού αρχικά εκφράζει τη θέση αυτή, προχωρά στην αιτιολόγησή της. Η πρώτη αιτία είναι πίσω από τον πόλεμο βρίσκονται πολύ ισχυροί παράγοντες όπως το καπιταλιστικό, χρηματιστηριακό σύστημα, οι βιομηχανίες και οι έμποροι όπλων όπως και οι κάθε μορφής εξουσίες. Η δεύτερη αιτία είναι ότι την ειρήνη μπορούν να στηρίξουν οι λαοί, οι δημοκρατικοί θεσμοί, οι άνθρωποι του πολιτισμού και της παιδείας και τα κινήματα των λαών. Με το ερώτημα «ενώ για την ειρήνη ποιοι;» φαίνεται με πικρία να αμφιβάλλει για την αποτελεσματικότητά τους.

Γ

Ως κυριότερο θέμα του ποιήματος θα χαρακτήριζα την αντίσταση και την άρνηση του πολέμου από τους καθημερινούς ανθρώπους. Του πολέμου που σχεδιάζουν οι δυνατοί του κόσμου σε βάρος των λαών. Το αντιπολεμικό μήνυμα γίνεται φανερό από τον πρώτο κιόλας στίχο του ποιήματος με την εικόνα των τυμπάνων που διαχρονικά λειτουργούν ως εμψυχωτές του οικείου στρατού ή ως φόβητρο του αντιπάλου κι έγιναν έτσι σύμβολο των πολέμων (στα τύμπανα του πολέμου σας). Μάλιστα η εικόνα επαναλαμβάνεται αυτούσια στον επόμενο στίχο και στον τελευταίο σε ένα σχήμα κύκλου, για να δηλώσει τους πολέμους που σχεδιάζουν κι εφαρμόζουν οι δυνατοί, και παραλλαγμένη στη συνέχεια (το δικό μου τύμπανο, θα γίνει τυμπανοκρουσία), για να εκφράσει την αντίσταση του ποιητικού υποκειμένου. Κι ενώ με τον τίτλο του ποιήματος αναμένουμε να μάθουμε για αυτό που προτίθεται να κάνει το ποιητικό υποκείμενο, κυρίως μας ενημερώνει για όσα δεν πρόκειται να κάνει. Με κυρίαρχο τον μέλλοντα χρόνο, τη βεβαιότητα της οριστικής έγκλισης, την αποφατική διατύπωση και τη συνεχή αντιδιαστολή ανάμεσα στο εγώ και στο «σας» (δε θα χορέψω στο ρυθμό σας, δε θα σκοτώσω για σας, δε θα πεθάνω για σας) το ποιητικό υποκείμενο αρνείται τη συστράτευση στους πολέμους των ισχυρών. Με ένα κάλεσμα σε προστακτική έγκλιση στους ανθρώπους (συγκεντρωθείτε γύρω μου, αγαπημένοι), για τη δημιουργία ενός φιλειρηνικού κινήματος, καταφατικά διατυπωμένου (θα κατασκευάσω το δικό μου τύμπανο), με το συλλογικό «μας» ως προσδιοριστικό της συλλογικής αντίστασης των αδυνάτων στο φιλοπόλεμο κάλεσμα των ισχυρών (το μουρμούρισμά μας)   με την τριπλή επανάληψη του «θα χορεύω», ταυτίζοντας τον χορό με την ομορφιά της ειρηνικής ζωής, την αξία και τη δύναμη της ειρήνης, καταλήγει με καταφατική και αποφατική διατύπωση στη νίκη της ειρήνης (καρδιοχτύπι, ανάσα) απέναντι στον πόλεμο (θάνατο, το τύμπανο του πολέμου σας).

Μικρότερες ή μεγαλύτερες εστίες πολέμου ξεσπούν συνεχώς σε διάφορα μέρη του πλανήτη. Πίσω από όλους αυτούς τους πολέμους κρύβονται είτε συμφέροντα ισχυρών οικονομικών παραγόντων και δυνατών κρατών είτε φανατικοί ηγέτες ή παράφρονες. Μόνο η ένωση των λαών σε ένα παγκόσμιο φιλειρηνικό κίνημα και η συμμετοχή σ’ αυτό, όπως και η δυναμική, έμπρακτη απαίτηση για ζωή χωρίς θάνατο, πόνο και καταστροφή μπορεί να οδηγήσει σε μια ζωή άξια να τη ζει κανείς.

Δ

Τίτλος: Τα γιατί του πολέμου, τα πώς της ειρήνης

Πρόλογος: Στοιχείο της επικαιρότητας (πχ πόλεμος στην Ουκρανία) και αναφορά στα δύο ζητούμενα του θέματος.

Κύριο Μέρος

1η Παράγραφος – Αίτια (Δημιουργική αξιοποίηση των στοιχείων των κειμένων αναφοράς)

επεκτατισμός/ιμπεριαλισμός, εθνικισμοί, θρησκευτικός φανατισμός, κέρδος/οικονομικά συμφέροντα/πλουτοπαραγωγικές πηγές, ιδεολογικές διαφορές

2η Παράγραφος

Δράσεις

Διαμόρφωση δικτύων επικοινωνίας και συνεργασίας, αξιοποίηση της τεχνολογίας για δημιουργία και συμμετοχή σε παγκόσμια διαδικτυακά φιλειρηνικά κινήματα, συλλογή υπογραφών εναντίον των πολέμων, διοργάνωση συνεδρίων, φεστιβάλ, καλλιτεχνικών/πνευματικών/αθλητικών δρώμενων με αντικείμενο την απαίτηση της παγκόσμιας ειρήνης

Εφόδια

Γνώση της ιστορίας, κριτικό πνεύμα, ανθρωπιστικές αξίες και παιδεία, σεβασμός στον Άλλο, στο διαφορετικό

Επίλογος

Συμπεράσματα των παραπάνω θέσεων

Ύφος: Επειδή πρόκειται για εφημερίδα πανελλαδικής κυκλοφορίας που απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες το ύφος θα πρέπει να είναι σοβαρό.


Εναλλακτικά

1) Να δώσεις έναν τίτλο στο κείμενο 2 και να εξηγήσεις σε 50 λέξεις το πολύ το σκεπτικό σου.

2) Ποια άποψη εκφράζει ο συντάκτης του κειμένου στη 10η παράγραφο;

ε) Ο συντάκτης του κειμένου θεωρεί ότι οι παράγοντες της παιδείας, της δημοκρατίας και του πολιτισμού, όπως και η κινητοποίηση των λαών έχουν τη δυνατότητα να καλλιεργήσουν το φιλειρηνικό πνεύμα, αλλά δεν το κατορθώνουν τελικά, αφού δεν αξιοποιούν τις δυνατότητες αυτές, δεν καλλιεργούν πνεύμα ελευθερίας στους ανθρώπους  και δεν παρεμβαίνουν δυναμικά στην προάσπιση της ειρήνης. 


Δημιουργική και Βιωματική Προσέγγιση της Λογοτεχνίας: Η συμβολή της Δημιουργικής Γραφής και των Τεχνικών του Θεάτρου στην ερμηνεία των λογοτεχνικών κειμένων (Μέρος 6ο)

 



Το σχέδιο μαθήματος που ακολουθεί είναι μέρος της εργασίας μου, η οποία εκπονήθηκε κατά τη διάρκεια της πρακτικής μου άσκησης στο πλαίσιο των μεταπτυχιακών μου σπουδών στη Δημιουργική Γραφή. Η διάρκεια της πρακτικής άσκησης ήταν 9 εβδομάδες και πραγματοποιήθηκε με εξ αποστάσεως διδασκαλία. 

Βασιλική Σταμάτη, Φιλόλογος

 

Δημιουργική και Βιωματική Προσέγγιση της Λογοτεχνίας: Η συμβολή της Δημιουργικής Γραφής και των Τεχνικών του Θεάτρου στην ερμηνεία των λογοτεχνικών κειμένων (Μέρος 6ο)

Με βάση τις παραπάνω αρχές αποφασίστηκε το θέμα της Πρακτικής Άσκησης, η οποία συντελείται στο πλαίσιο του ΜΠΣ Δημιουργική Γραφή του ΕΑΠ, να είναι: Δημιουργική και Βιωματική Προσέγγιση της Λογοτεχνίας: Η συμβολή της Δημιουργικής Γραφής και των Τεχνικών του Θεάτρου στην ερμηνεία των λογοτεχνικών κειμένων. Δεν στοχεύει η παρούσα εργασία να προτείνει την υποκατάσταση της παραδοσιακής ερμηνευτικής διαδικασίας στη διδασκαλία ενός λογοτεχνικού έργου ή και των πιο σύγχρονων τάσεων του ερμηνευτικού διαλόγου και της αξιοποίησης των ΤΠΕ στο μάθημα της λογοτεχνίας. Στοχεύει να προτείνει και κάποιες άλλες τεχνικές, οι οποίες θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν παράλληλα με άλλες που έχει στη διάθεσή του/της ο/η εκπαιδευτικός ή σε συνδυασμό, όταν προσεγγίζει ένα λογοτεχνικό έργο στην τάξη. Τεχνικές, οι οποίες επιτυγχάνουν αφύπνιση του ενδιαφέροντος των παιδιών και ενεργό συμμετοχή τους στη διδακτική διαδικασία μέσα από τον βιωματικό και δημιουργικό χαρακτήρα τους.

Για τον σκοπό αυτό επιλέχτηκαν οχτώ λογοτεχνικά κείμενα, πεζά και ποιητικά, στα οποία δοκιμάστηκαν κατά τις εννέα εβδομάδες της Πρακτικής Άσκησης δραστηριότητες θεατρικές και δημιουργικής γραφής, με τις οποίες επιδιώχτηκε η επίτευξη συγκεκριμένων ερμηνευτικών στόχων. Κάθε κείμενο προσεγγίστηκε για δύο τουλάχιστον διδακτικές ώρες με τηλεκπαίδευση, ενώ είχε προηγηθεί η προετοιμασία τους για δύο ώρες τουλάχιστον.

 

6η Εβδομάδα

 

2 ώρες προετοιμασίας

 

Από αυτή την εβδομάδα και μέχρι το τέλος της Πρακτικής Άσκησης αποφασίστηκε να ασχοληθούμε με ποίηση. Κατά την ασύγχρονη επικοινωνία με τους μαθητές και τις μαθήτριες του τμήματος φάνηκε ότι στην μεγάλη πλειοψηφία τους δεν θυμούνταν καθόλου  τα ονόματα ποιητών, όπως ο Καβάφης ή ο Καββαδίας, οι οποίοι αποτελούν και τους πλέον οικείους ποιητές της νέας γενιάς. Με αυτό το σκεπτικό αποφασίστηκε να μελετήσουμε έργα αυτών στις δύο επόμενες εβδομάδες της άσκησης. Από τα ποιήματα του Καβάφη επιλέχτηκε το Απολείπειν ο θεός Αντώνιον, κυρίως επειδή διακρίνεται από έντονη θεατρικότητα και λόγω της ιδιότυπης καβαφικής διδαχής, η οποία όχι μόνο δεν απωθεί, αλλά και έλκει το ενδιαφέρον των νέων ανθρώπων. Στην ασύγχρονη επικοινωνία με τους μαθητές και τις μαθήτριες τους ζητήθηκε να κάνουν μια σύντομη ανάγνωση τη ζωή του Αντωνίου (  https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%AC%CF%81%CE%BA%CE%BF%CF%82_%CE%91%CE%BD%CF%84%CF%8E%CE%BD%CE%B9%CE%BF%CF%82 ) και το απόσπασμα από τον Βίο του Αντωνίου του Πλούταρχου, ο οποίος μας γνωστοποιεί τον θρύλο σχετικά με τον θίασο του Διονύσου τον οποίο αξιοποιεί ο Καβάφης (https://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/anthology/literature/browse.html?text_id=551 ).

 

Σκοπός

Να προσεγγίσουν οι μαθητές και οι μαθήτριες το λογοτεχνικό κείμενο βιωματικά και δημιουργικά.

 

Στόχοι

Αναμένεται οι μαθητές και οι μαθήτριες:

Να μελετήσουν τη ζωή και το τέλος του Μάρκου Αντώνιου.

Να διατυπώσουν υποθέσεις για τα σύμβολα του ποιήματος του Καβάφη.

Να παραγάγουν ερμηνείες με τη βοήθεια της δημιουργικής γραφής και των τεχνικών του θεάτρου.

Να αποδώσουν αυτά τα σύμβολα και άλλα σημεία του ποιήματος μέσα από τεχνικές του θεάτρου.

Να εκφραστούν δημιουργικά μέσα από δραστηριότητες δημιουργικής γραφής.

Να εργαστούν ομαδοσυνεργατικά.

 

 

6η Εβδομάδα

 

2 ώρες εξ αποστάσεως διδασκαλία

 

1η Δραστηριότητα

Οι μαθητές και οι μαθήτριες ήταν ήδη ενημερωμένοι/ες για τον βίο του Αντωνίου και για τον μύθο του θιάσου, όπως μας τον διασώζει ο Πλούταρχος. Αφού έγινε η ανάγνωση του ποιήματος, σε έναν εννοιολογικό χάρτη συμπληρώσαμε τα σύμβολα του ποιήματος και τη σημασία τους.

 

2η Δραστηριότητα

Ακολούθησε σύντομη συζήτηση και μετά μια μαθήτρια ανέλαβε να αναδιηγηθεί το ποίημα.

 

3η Δραστηριότητα

Οι μαθητές και οι μαθήτριες χωρισμένοι/ες στις ομάδες τους σε μια εργασία δημιουργικής γραφής, ανέλαβαν να γράψουν το τραγούδι του μυστικού θιάσου, λαμβάνοντας υπόψη τους προηγούμενους αποσυμβολισμούς.

 

4η Δραστηριότητα

Οι ομάδες των παιδιών σχεδίασαν και παρουσίασαν με τη θεατρική τεχνική των παγωμένων εικόνων, τις πιθανές αντιδράσεις του ποιητικού υποκειμένου (τόσο αυτές στις οποίες προτρέπει όσο και αυτές από τις οποίες αποτρέπει ο πομπός), όπως αυτές προκύπτουν άμεσα μέσα από την ποιητική αφήγηση ή υπονοούνται. Ένα μέλος της κάθε ομάδας διάβαζε το ποίημα και τα άλλα, ακολουθώντας την ανάγνωση, έδιναν τις πιθανές αντιδράσεις του ποιητικού υποκειμένου μέσα από τις παγωμένες εικόνες. Στο τέλος της καθεμιάς από τις παρουσιάσεις οι άλλες ομάδες προχωρούσαν σε μια μορφή ερμηνείας και κριτικής αυτών των εικόνων.

 

5η Δραστηριότητα

Οι ομάδες κλήθηκαν να δημιουργήσουν έναν δικό τους ήρωα και μια δική τους συνθήκη, μέσα στην οποία αυτός εμπλέκεται και βρίσκεται μπροστά σε αδιέξοδο ή σε μια οριακή στιγμή για την ζωή του, και να δώσουν αυτά μέσα σε μια μικροαφήγηση. Αφού τελείωσαν, παρουσίασαν μία μία οι ομάδες τις αφηγήσεις τους στις άλλες και ακολούθησε η θεατρική τεχνική “διάδρομος της συνείδησης”. Σε αυτή οι άλλες ομάδες έδιναν αιτιολογημένα συμβουλές για το πώς πρέπει ο ήρωας να αντιμετωπίσει τη δύσκολη αυτή κατάσταση και ποια στάση πρέπει να κρατήσει.

 

Αποτελέσματα

Επειδή το ποίημα αυτό του Καβάφη έχει ιστορικό υπόβαθρο το οποίο ίσως αγνοούσαν οι μαθητές και οι μαθήτριες, κρίθηκε σκόπιμο κατά την ασύγχρονη επικοινωνία μας να έρθουν σε επαφή με το ιστορικό πρόσωπο.  Ο εννοιολογικός χάρτης στην αρχή χρησιμοποιήθηκε για να οπτικοποιήσει τα δύο κύρια σύμβολα της ποιητικής αφήγησης, του μυστικού θιάσου και της Αλεξάνδρειας και φάνηκε να λειτουργεί πολύ καλά ως διδακτικό εργαλείο. Με τις δραστηριότητες του θεάτρου και της δημιουργικής γραφής που ακολούθησαν φάνηκε ότι επετεύχθη  η βίωση τόσο του συμβόλου του μυστικού θιάσου όσο και αυτού της Αλεξάνδρειας, ώστε να φανεί γιατί αυτή η στιγμή είναι οριακή στη ζωή του ποιητικού υποκειμένου, αλλά και προέκυψε  βαθιά κατανόηση ότι μπροστά στις μεγάλες απώλειες της ζωής οι άνθρωποι έχουν πολλές επιλογές αντίδρασης. Με την τελευταία δραστηριότητα, η οποία συνδυάζει δημιουργική γραφή και θεατρική τεχνική επιδιώχθηκε ο εγχρονισμός του θέματος και η μεταφορά του στην εποχή και στις ανάγκες των παιδιών. Το διδακτικό σενάριο φάνηκε να βρίσκει ισχυρή ανταπόκριση και ενεργό συμμετοχή από τους μαθητές και τις μαθήτριες.


Κριτήριο αξιολόγησης - Νεοελληνική Γλώσσα και Λογοτεχνία: Κράτος Δικαίου

                     Κείμενο 1 Άρθρο του Βασίλη Σπυριδωνίδη στην εφημερίδα Καθημερινή. Γιατί στην Ελλάδα είμαστε καχύποπτοι με τα πλαίσι...