Σχολές Γενιά του 1920

Γενιά του 1920

Ομάδα των ποιητών που γεννήθηκαν την τελευταία δεκαετία του 19ου αι ή λίγο πριν και εμφανίστηκαν στα γράμματα την δεκαετία του 1910

Εκπρόσωποι

Φιλύρας, Ουράνης, Λαπαθιώτης, Καρυωτάκης, Άγρας, Πολυδούρη, Παπατσώνης (θρησκευτική ποίηση)

Χαρακτηριστικά

1)            Χαμηλόφωνος λυρισμός

2)           Χρήση καθημερινού λεξιλογίου  

3)           Αίσθηση πίκρας για την απώλεια των ιδανικών /

4)           Αίσθηση απογοήτευσης από την αδιάφορη και μίζερη ζωή της πόλης

5)           Νοσταλγία των περασμένων

6)           Διάθεση φυγής στη φύση και στο πραγματικό ή ονειρικό ταξίδι

7)           Υποκειμενισμός

8)           Αντιηρωική διάθεση

9)           Ειρωνεία και αυτοσαρκασμός

10)        Αίσθημα του ανικανοποίητου

11)         Ανία

12)        Νεορομαντισμός/νεοσυμβολισμός

Καρυωτάκης

Θεματική

1.  Α) Διάσταση ανάμεσα στις επιθυμίες των ατόμων και στην αντικειμενική πραγματικότητα που φτάνει ως τη σύγκρουση και τη ρήξη, Β) Αντίθεση: ο τωρινός, απατηλός και νόθος κόσμος – ο αλλοτινός, μακρινός, σχεδόν ονειρικός και αυθεντικός κόσμος, Γ) Η αναζήτηση αυτού του κόσμου  δεν φέρνει τη λύτρωση , αλλά τη συνείδηση του μάταιου και την απόγνωση που συχνά οδηγεί στην παραδοχή του Απόλυτου Μηδενός, στην επιλογή του θανάτου έναντι της ζωής

2.  Σάτιρες: Α) Η κοινωνική θέση και η συμπεριφορά των ανθρώπων των γραμμάτων Β) Κοινωνικά προβλήματα Γ) Σύγχρονα πολιτικά γεγονότα Δ) Ηθικές και εμπορευματικές αξίες Ε) Κρατική εξουσία και άτομο Στ) Γραφειοκρατία και υπάλληλος Ζ) Κοινωνική σύμβαση και γνησιότητα Η) Καταγγελία της κοινωνικής υποκρισίας, της αναλγησίας, της συμβατικότητας

3.  Ποιήματα ποιητικής: Α) Αδυναμία της ποίησης να αποτρέψει τη σύγκρουση με την πραγματικότητα  η ποίηση έχασε την κοινωνική της λειτουργία, Β) Η περιθωριοποιημένη θέση του ποιητή στην κοινωνία

Γλώσσα

1.    Γλωσσική ανομοιογένεια με την παράλληλη χρήση τύπων της καθαρεύουσας και της δημοτικής (ειρωνεία)

2.   Έμμετρη ποίηση (ιαμβικός ρυθμός, ομοιοκαταληξία, στροφές)

3.   Μετρικές παραβάσεις: παρατονισμοί, διασκελισμοί (δείχνουν ειρωνεία)

Ποιητική

1.  Μέχρι τα Ελεγεία ακολουθούσε τον συμβολισμό

2.  Στις Σάτιρες τον ρεαλισμό

3.  Ο τύπος του καταραμένου ποιητή: Α) Είναι ο ποιητής που βρίσκεται σε δυσαρμονία με τη γύρω πραγματικότητα  Β) Κυριαρχείται από ολέθρια πάθη  Γ) Συνθέτει το έργο του αναλώνοντας τον εαυτό του, επειδή η ζωή και η τέχνη είναι αδιαίρετες

4.  Διαφοροποίηση από Παλαμά και άλλους νεορομαντικούς: ο ποιητής δεν είναι πλέον ο ρομαντικής καταγωγής Ήρωας, ο κάτοχος της θεόπνευστης γνώσης που καλείται να αποκαλύψει στο κοινό για να το οδηγήσει στην τελείωση

Καρυωτακισμός

1.    Ο καρυωτακισμός αρχικά ορίστηκε ως η στάσιμη και αρνητική μίμηση του έργου του Καρυωτάκη που ξέσπασε ως μόδα μετά την αυτοκτονία του

2.   Περνώντας ο χρόνος πήρε 2 σημασίες:

3.   Α) Την πεισιθάνατη αντιμετώπιση της ζωής  Β) Τη μυθοποίηση του προσώπου του Καρυωτάκη από νεότερους ποιητές και κριτικούς

4.   Η καρυωτακική ποίηση παρουσιάζεται σαν: Α) Διάθεση για ψυχολογική ελευθερία, Β) Κοινωνική διαμαρτυρία, Γ) Ρήξη με την κρατούσα ιδεολογία

Βιβλιογραφία

Λογοτεχνία, Φάκελος Υλικού – Δίκτυα Κειμένων, Γ’ Γενικού Λυκείου, Υπουργείο Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής

Λογοτεχνία, Φάκελος Εκπαιδευτικού, Γ’ Γενικού Λυκείου, Υπουργείο Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής

 «Εμείς και οι άλλοι…», Δίκτυο Κειμένων, Φάκελος Υλικού, Νεοελληνική Γλώσσα, Γ’ Γενικού Λυκείου, Υπουργείο Παιδείας Έρευνας και Θρησκευμάτων Ινστιτούτο Εκπαιδευτικής Πολιτικής, 2019

Συντακτικό της νέας ελληνικής, Α’ Β’ Γ’ Γυμνασίου, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων.

Νεοελληνική Γραμματική, αναπροσαρμογή της μικρής νεοελληνικής γραμματικής του Μανόλη Τριανταφυλλίδη, Οργανισμός Εκδόσεως Διδακτικών Βιβλίων.

Κούγκουλος Θανάσης, Η πρόσληψη του λογοτεχνικού χώρου από τη νεοελληνική κριτική, Ζητήματα νεοελληνικής φιλολογίας, Μετρικά Υφολογικά Κριτικά Μεταφραστικά, Πρακτικά ΙΔ’ Διεθνούς Επιστημονικής Συνάντησης, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Τμήμα Φιλολογίας Τομέας Μεσαιωνικών και Νέων Ελληνικών Σπουδών, Θεσσαλονίκη 2016.

Παπαντωνάκης Γ., Κωτόπουλος Τ., Σκηνικό, Χαρακτήρες, Πλοκή, Διαβάζοντας ένα λογοτεχνικό κείμενο: Για παιδιά και νέους, Εκδοτικός Όμιλος Ίων, 2011

Barry Peter, Γνωριμία με τη θεωρία, μια εισαγωγή στη λογοτεχνική και πολιτισμική θεωρία, μτφ. Αναστασία Νάτσινα, εκδόσεις Βιβλιόραμα, 2013

Φρυδάκη Ευαγγελία, Η θεωρία της λογοτεχνίας στην πράξη της διδασκαλίας, εκδόσεις Κριτική, 2003

Μυλιωνάκου – Σαϊτάκη Γιούλα, Προσεγγίσεις στη θεωρία της Λογοτεχνίας, Εκδόσεις Φυτράκη, 2006

Genette G., Σχήματα III, Εκδόσεις Πατάκη, 2007

Παπάζογλου Χ., Μετρική και Αφήγηση, ΜΙΕΤ, 2012

Αποστολίδου Β., Κόκορης Δ., Μπακογιάννης Μ., Χοντολίδου Ε., Λογοτεχνική ανάγνωση στο σχολείο & στην κοινωνία, εκδόσεις Gutenberg, 2018

Βλαβιανού Α, Γκότση Γ., Καρακάση Κ., Καργιώτης Δ., Κατσικάρος Θ., Πιπινιά Ι., Προβατά Δ., Σπυροπούλου Α., Ιστορία της Ευρωπαϊκής Λογοτεχνίας, Τόμος Β’, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, 2008

Γαραντούδης Ε., Καγιαλής Τ., Ροτζώκος Ν., Αναστασιάδου Α., Κωστίου Κ., Βογιατζόγλου Α., Μέντη Δ., Νεότερη Εληνική Λογοτεχνία, Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, 2008

Ρούσσου Βαρβάρα, Ο ελεύθερος στίχος υπό το πρίσμα της σύγχρονης μετρικολογίας: Τα πρώτα ελληνικά ελευθερόστιχα ποιήματα (1920 – 1940), Διδακτορική Διατριβή, 2007

Travers M., Εισαγωγή στη Νεότερη Ευρωπαϊκή Λογοτεχνία, εκδόσεις Βιβλιόραμα, 2005

M.H. Abrams, Λεξικό λογοτεχνικών όρων, μτφ. Γιάννα Δεληβοριά - Σοφία Χατζηιωαννίδου, Εκδόσεις Πατάκη, Αθήνα 2005