Επαναληπτικό Φύλλο Εργασίας 3η Διδακτική Ενότητα Αρχαία Γ' Φάκελος Υλικού

Επαναληπτικό Φύλλο Εργασίας 3^η Διδακτική Ενότητα

1.    Να επιβεβαιώσετε ή όχι την ορθότητα των παρακάτω θέσεων με στοιχεία του κειμένου.

Α) Μόνο, όταν κάποιος είναι νέος, οφείλει να φιλοσοφεί.

Β) Υπάρχουν άνθρωποι πολύ ώριμοι, για να φιλοσοφήσουν.

Γ) Υπάρχει στενή σχέση ανάμεσα στη φιλοσοφία και στην υγεία της ψυχής.

Δ) Αυτός που αρνείται τη φιλοσοφία αρνείται την ευδαιμονία.

Ε) Οι νέοι, καθώς θα γερνούν, θα διασώζουν τη νιότη τους, λόγω της ευγνωμοσύνης για όσα έγιναν.

Στ) Οι ηλικιωμένοι χωρίς τη φιλοσοφία θα έχουν έντονο τον φόβο του θανάτου.

Ζ) Όταν ο άνθρωπος είναι ευτυχισμένος, νιώθει ότι πρέπει να κάνει τα πάντα για την ευδαιμονία του.  

2.   Πώς πρέπει να αντιμετωπίζουν νέοι και ηλικιωμένοι τη φιλοσοφία;

3.   Ποια η σημασία του όρου «φιλοσοφεῖν»

4.   Ποια η σχέση της φιλοσοφίας με την ψυχική υγεία;

5.   Ποια αντίρρηση μπορεί να φέρει ένας νέος ή ένας ηλικιωμένος για την ανάγκη ενασχόλησης με τη φιλοσοφία;

6.   Ποια η σχέση της φιλοσοφίας με την ευδαιμονία;

7.   Ποια τα οφέλη των νέων από την ενασχόληση με τη φιλοσοφία;

8.   Ποια τα  οφέλη των ηλικιωμένων από την ενασχόληση με τη φιλοσοφία;

9.   Γιατί πρέπει κάποιος να μελετά όσα φέρνουν την ευτυχία;

10.    ἄωρος, πάρωρος: Αφού δώσετε τη σημασία των λέξεων, να βρείτε σε ποιους όρους της προηγούμενης περιόδου (Μήτε  νέος … φιλοσοφῶν) αναφέρονται.

11. Ποια τα επιχειρήματα που εντοπίζουμε στο κείμενο;

12.    Ποιες βασικές αρχές της επικούρειας φιλοσοφίας φαίνονται μέσα από το κείμενο αναφοράς;

13.    «Μήτε νέος τις ὢν μελλέτω φιλοσοφεῖν, μήτε γέρων ὑπάρχων κοπιάτω φιλοσοφῶν»: Η παραπάνω περίοδος έχει ρόλο εισαγωγικής/θεματικής περιόδου. Τι πετυχαίνει με τη χρήση της ο φιλόσοφος;

14.    Μπορείτε να δώσετε το ρηματικό επίθετο φιλοσοφητέον με ισοδύναμο τρόπο; Ποιος ο ρόλος του μέσα στο κείμενο;

15.    Ποιο το περιεχόμενο του όρου ευδαιμονία;

16.    Με ποιους τρόπους παρουσιάζει τις απόψεις του ο Επίκουρος στο απόσπασμα;

17.    «Μελετᾶν οὖν χρὴ  τὰ ποιοῦντα τὴν εὐδαιμονίαν, εἴπερ παρούσης μὲν αὐτῆς πάντα ἔχομεν,  ἀπούσης δὲ  πάντα πράττομεν  εἰς τὸ ταύτην ἔχειν»: Η παραπάνω περίοδος έχει ρόλο κατακλείδας. Τι πετυχαίνει με τη χρήση της ο φιλόσοφος;

18.    Μπορείτε να βρείτε σημεία στο κείμενο στα οποία φαίνεται ο δεοντολογικός/προτρεπτικός του χαρακτήρας;

19.    Ποια η σημασία του ρήματος «μελετῶ»;

20.   Τι δηλώνει η επιμεριστική αντωνυμία «πάντα» στο τέλος του κειμένου;

21.    Υπάρχουν σημεία μέσα στο κείμενο που καταδεικνύουν ότι η φιλοσοφία του Επίκουρου δεν πρέσβευε καμία διάκριση μεταξύ των ανθρώπων;

22.   Ποιος ο ρόλος του α’ πληθυντικού προσώπου στο τέλος;

23.   Πώς θα χαρακτηρίζατε τον λόγο του Επίκουρου και τι δείχνει για τον προσανατολισμό της φιλοσοφικής του διδασκαλίας;

24.   Αφού βρείτε στο λεξικό http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/tools/liddell-scott/search.html?lq=%CF%89%CF%81%CE%B1 και  http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=%CF%8E%CF%81%CE%B1&dq κάποιες από τις σημασίες της λέξης ὥρα, να γράψετε δύο ομόρριζα αυτής στη ν.ε. και να σχηματίσετε με αυτά δύο περιόδους λόγου.

25.   μελλέτω, ψυχὴν, ἀγαθοῖς, παλαιὸς, πάντα: Να γράψετε πέντε σύνθετες λέξεις, στις οποίες το ένα συνθετικό τους θα είναι η καθεμιά από τις παραπάνω λέξεις.

26.   Ποια η σημασία της αντωνυμίας πάντα  στο τέλος του κειμένου; Να δημιουργήσετε στη συνέχεια μια φράση στη νέα ελληνική, στην οποία η λέξη θα χρησιμοποιείται ως επίρρημα.  

27.   Τα ποιήματα του Καβάφη που σας δίνονται έχουν χαρακτηριστεί από τους μελετητές του ποιητή ως επικούρεια. Θεωρείτε ότι απηχούν κάποιες βασικές θέσεις της επικούρειας φιλοσοφίας;

 Κτίσται

Η Πρόοδος οικοδομή είναι μεγάλη - φέρει

καθείς τον λίθον του• ο είς λόγους, βουλάς, ο άλλος

πράξεις - και καθημερινώς την κεφαλήν της αίρει

υψηλοτέραν.

Θύελλα, αιφνίδιός τις σάλος

εάν επέλθη, σωρηδόν οι αγαθοί εργάται

ορμώσι και το φρούδον των υπερασπίζοντ' έργον.

Φρούδον, διότι καθενός ο βίος δαπανάται

υπέρ μελλούσης γενεάς, κακώσεις, πόνους στέργων,

ίνα η γενεά αυτή γνωρίση ευτυχίαν

άδολον, και μακράν ζωήν, και πλούτον, και σοφίαν

χωρίς ιδρώτα ποταπόν, ή δούλην εργασίαν.

Αλλ' η μυθώδης γενεά ουδέποτε θα ζήση•

η τελειότης του αυτή το έργον θα κρημνίση

κ' εκ νέου πας ο μάταιος κόπος αυτών θ' αρχίση.

Όσο μπορείς

Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,

τούτο προσπάθησε τουλάχιστον

όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις

μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,

μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,

γυρίζοντας συχνά κ’ εκθέτοντάς την

στων σχέσεων και των συναναστροφών

την καθημερινήν ανοησία,

ως που να γίνει σα μια ξένη φορτική.

Πηγή: http://www.kavafis.org/

28.   Ο Επίκουρος στην επιστολή του προτρέπει όλους προς τη φιλοσοφία, καθώς θεωρεί ότι αυτή οδηγεί στην ευδαιμονία. Ποιες απόψεις για την κατάκτηση της ευδαιμονίας εκφράζει ο συγγραφέας του παρακάτω κειμένου;

Ο Βίκτωρ Φρανκλ, ζώντας την τραγική εμπειρία του ναζιστικού στρατοπέδου Άουσβιτς κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, γράφει το παρακάτω κείμενο.

… περπατούσαμε με δυσκολία στο σκοτάδι πάνω σε πέτρες και λακκούβες, σε έναν δρόμο που οδηγούσε στο στρατόπεδο. Οι φρουροί φωνάζανε και μας χτυπάγανε με τα κοντάκια των όπλων τους. Όσοι δεν μπορούσαν να περπατήσουν στηρίζονταν στους ώμους των διπλανών τους. Δεν αρθρώναμε λέξη. Ο παγωμένος αέρας δεν προσφέρονταν για κουβέντες. Προστατεύοντας το στόμα του πίσω από τον ανασηκωμένο γιακά του, ο διπλανός μου μου είπε ξαφνικά: αν οι γυναίκες μας μας έβλεπαν τώρα! Ελπίζω αυτές τουλάχιστον να είναι καλύτερα και να μην περνάνε αυτά που περνάμε εμείς.. Αυτή η φράση με έκανε να σκεφτώ και τη δική μου σύζυγο. Και καθώς παραπατούσαμε για μίλια, γλιστρώντας στους παγετούς, υποστηρίζοντας ο ένας τον άλλο, σηκώνοντας ο ένας τον άλλο και προχωρώντας, δεν είπαμε τίποτα, αλλά και οι δυο ξέραμε: ο καθένας μας σκέφτονταν την γυναίκα του. Που και που κοίταζα τον ουρανό, όπου τα αστέρια σβήνανε και το χρώμα της ανατολής άρχιζε να φωτίζει πίσω από το σύννεφα. Αλλά το μυαλό μου ήταν κολλημένο στην εικόνα της γυναίκας μου, που την φανταζόμουνα με μια απόκοσμη ακρίβεια. Την άκουγα να μου μιλάει, την είδα να μου χαμογελάει με μια ειλικρινή και ενθαρρυντική όψη. Πραγματική ή οπτασία, η όψη της ήταν πιο φωτεινή από τον ήλιο που άρχισε να ανατέλλει.. Τότε μια σκέψη με καθήλωσε: για πρώτη φορά στη ζωή μου είδα την αλήθεια όπως αποδίδεται από τόσους ποιητές και διακηρύσσεται από τόσους διανοητές. Η αλήθεια ότι η αγάπη είναι ο μέγιστος σκοπός ενός ανθρώπου. Και τότε κατανόησα το μυστικό: η λύτρωση του ανθρώπου είναι μέσω της αγάπης και στην αγάπη. Κατάλαβα πως ένας άνθρωπος που δεν του έμεινε τίποτα στον κόσμο, μπορεί να είναι ευδαίμονας για μια στιγμή, σκεπτόμενος ένα αγαπημένο του πρόσωπο. Σε μια κατάσταση έσχατης απόγνωσης, όταν ένας άνθρωπος το μόνο που μπορεί να καταφέρει είναι να αντέξει τις δοκιμασίες του με έναν έντιμο τρόπο, μπορεί σε αυτή την κατάσταση να αυτοεκληρωθεί ως άνθρωπος, μέσω της σκέψης και της νοερής εικόνας ενός αγαπημένου προσώπου.

Πηγή: https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE%B6%CE%B7%CF%84%CF%8E%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82_%CE%BD%CF%8C%CE%B7%CE%BC%CE%B1_%CE%B6%CF%89%CE%AE%CF%82

Πηγές

Αρχαία Ελληνικά Γ’ Γενικού Λυκείου Φάκελος Υλικού

http://iep.edu.gr/images/IEP/Modules/Sj_K2_Extra_Slider/Fakeloi_Ylikou/Archaia-Ellinika_G-Lykeiou_Fakelos-Ylikou.pdf

http://www.kavafis.org/

https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%91%CE%BD%CE%B1%CE%B6%CE%B7%CF%84%CF%8E%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82_%CE%BD%CF%8C%CE%B7%CE%BC%CE%B1_%CE%B6%CF%89%CE%AE%CF%82

https://filologikakaidimiourgika.blogspot.com/

Ιωάννης-Παναγιώτης Αμπελάς

https://akisambelas.files.wordpress.com/2019/09/ce91cf81cf87ceb1ceafceb1-ce95cebbcebbceb7cebdceb9cebaceac-ce93ce84-ce9bcf85cebaceb5ceafcebfcf85-2019-2020-ce94ceb9ceb4ceb1cebacf84ceb9cebaceadcf82-ce95cebdcf8ccf84ceb7cf84ceb5cf82-123.pdf

Βασίλειος Μπετσάκος, Αρχαία ελληνικά Φάκελος υλικού Άξονες διδακτικής και ερμηνείας, Εκδόσεις Πατάκη

Δώρα Ασημακοπούλου, Αρχαία Ελληνικά Φάκελος υλικού Επεξεργασία κειμένων, Εκδόσεις Άλκιμο

Σύντομες απαντήσεις

1.     Α Λ, Β Λ, Γ Σ, Δ Σ, Ε Λ. (Σύμφωνα με τις δύο μεταφράσεις ο γέρος νιώθει ευγνωμοσύνη για όσα έγιναν «Πρέπει, λοιπόν, να φιλοσοφεί και ο νέος και ο  γέρος: ο ένας ώστε, καθώς γερνά, να παραμένει νέος μέσα στα αγαθά ¯από ευγνωμοσύνη προς τα όσα έγιναν¯, και ο άλλος, αν και νέος,  να είναι συνάμα και ώριμος, καθώς θα είναι απαλλαγμένος από τον φόβο για όσα θα γίνουν» / «Πρέπει, επομένως, και  ο γέροντας να φιλοσοφεί και ο νέος: ο ένας για  να μένει, κι όταν γερνά, νέος χάρη στα όμορφα πράγματα, καθώς με χαρά θα ανα τρέχει στα περασμένα, ο άλλος για να ’ναι και ως νέος συνάμα γέροντας, καθώς δεν θα τον κυριεύει φόβος για  τα μελλούμενα») Στ Λ, Ζ Λ

2.    Οι νέοι δεν θα πρέπει να αναβάλλουν για αργότερα την ενασχόληση με τη φιλοσοφία και οι γέροι δεν πρέπει να την αρνούνται. Οι νέοι δεν πρέπει να θεωρούν ανώριμο τον εαυτό τους ούτε να πιστεύουν ότι δεν έχει έρθει ακόμα η κατάλληλη για αυτούς στιγμή, για να φιλοσοφήσουν, και οι γέροι δεν πρέπει να θεωρούν τον εαυτό τους περισσότερο ώριμο απ’ όσο πρέπει ούτε να νομίζουν ότι έχει περάσει πια ο κατάλληλος για αυτούς στιγμή, για να ξεκινήσουν να ασχολούνται με τη φιλοσοφία.

3.    φιλοσοφεῖν: Για τον Επίκουρο η φιλοσοφία είναι συνυφασμένη με τη μελέτη των φυσικών φαινομένων (φυσιολογία) και την άσκησή της στον ευρύτερο χώρο μιας κοινότητας φίλων (συμφιλοσοφεῖν). Ο σκοπός της είναι διπλός: θεραπευτικός, καθώς απαλλάσει τον άνθρωπο από τον φόβο για τη φύση, τους θεούς, τον θάνατο και τον πόνο, και διδακτικός, καθώς μαθαίνει τον άνθρωπο να βρίσκει τα όρια του πόνου και της ηδονής. (Σχ. Βιβλίου)

4.    Συνδέονται μεταξύ τους με μια σχέση αιτίου αιτιατού. Η φιλοσοφία είναι η αιτία η οποία έχει ως αποτέλεσμα την εξασφάλιση της ψυχικής υγείας σε έναν άνθρωπο. Γι’ αυτό όποιος αρνείται την ενασχόληση με τη φιλοσοφία είναι σαν να αρνείται αυτό που μπορεί να του εξασφαλίσει την υγεία της ψυχής του κι έτσι δεν υπάρχει μία κατάλληλη στιγμή για να στραφεί κάποιος στη φιλοσοφία. Αυτή η στροφή αφορά όλους, νέους και γέρους.

5.    Ο νέος μπορεί να προφασιστεί ότι είναι ακόμα ανώριμος για την ενασχόληση με τη φιλοσοφία και γι’ αυτό δεν έχει  έρθει η κατάλληλη στιγμή για κάτι τέτοιο. Ο ηλικιωμένος μπορεί να προβάλει την αντίρρηση ότι πλέον είναι πολύ ώριμος για τέτοιες ενασχολήσεις και ότι πλέον έχει περάσει για αυτόν ο σωστός για τη φιλοσοφία χρόνος. Και οι δύο, όταν προβάλλουν τέτοιες αντιρρήσεις, είναι σαν να αρνούνται την ευδαιμονία.

6.    Ο Επίκουρος με μια αναλογία παρομοιάζει αυτόν που αρνείται την ενασχόληση με τη φιλοσοφία, προβάλλοντας ως επιχείρημα την ηλικιακή ανωριμότητα ή ωριμότητα, με αυτόν που θεωρεί ότι δεν έχει έρθει η ώρα ή ότι πέρασε ο καιρός, για να ευτυχήσει. Για τον φιλόσοφο η φιλοσοφία βοηθά τον άνθρωπο να κατακτήσει την ευδαιμονία. Αυτό επιτυγχάνεται με τη γνώση (φρόνηση), η οποία θα βοηθήσει τον άνθρωπο να έχει υπολογίσει από πριν τον βαθμό της ηδονής και του πόνου, να κρίνει τις ηδονές στις οποίες θα ενδώσει, να αναζητά τις πνευματικές χαρές όχι στην καθαρή γνώση, αλλά στη γεμάτη πνευματικότητα συναναστροφή με τους φίλους, να γνωρίζει ποιες απολαύσεις μπορεί να προσφέρει στον εαυτό του, να αντιμετωπίζει τον φόβο .

εὐδαιμονία: ευτυχία. Για τους περισσότερους φιλοσόφους της αρχαιό  τητας η εὐδαιμονία είναι ο τελικός σκοπός της ανθρώπινης ζωής, η επι δίωξη όλων των ανθρώπων, το απώτατο αγαθό –αλλά δίνουν διαφορετικό περιεχόμενο στην έννοια. Στην επικούρεια φιλοσοφία η εὐδαιμονία έχει κεντρική θέση, αποτελώντας ένα ιδανικό εφικτό σε όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως φυλετικής καταγωγής, φύλου, ηλικίας, κοινωνικής θέσης και οικονομικής κατάστασης. Η ἡδονὴ είναι το κεντρικό περιεχόμενο της ανθρώπινης ευδαιμονίας: τὴν ἡδονὴν ἀρχὴν καὶ τέλος λέγομεν εἶναι τοῦ μακαρίως ζῆν (Επιστολή­στον­Μενοικέα, 129). Συνίσταται στη, μέσα από νηφάλιο στοχασμό, μετρημένη απόλαυση φυσικών και πνευματικών αγαθών, που οδηγεί στην ἀπονία και στην ἀταραξία, την ψυχική γαλήνη. Ο ευδαίμων άνθρωπος, έχοντας απαλλαγεί από τον πόνο της ζωής αλλά και τον φόβο του θανάτου, παρομοιάζεται με τον θεό. (Σχ. Βιβλίου)

7.    Ο νέος, αν και είναι ακόμα νέος, αποκτά ωριμότητα, όπως ένας ηλικιωμένος, και δεν φοβάται τα μελλούμενα (δυσκολίες, κόπους, πόνους, αρρώστιες, θάνατο).

8.    Ο ηλικιωμένος βρίσκεται μεν σε προχωρημένη ηλικία, αλλά παραμένει νέος, αφού νιώθει ευγνωμοσύνη για όσα έχει ζήσει, για όσα αγαθά έχει αποκτήσει και για όσα έχει απολαύσει, για όσες εμπειρίες έχει αποκτήσει.

9.    Ένας άνθρωπος πρέπει να μελετά όσα φέρνουν την ευτυχία, γιατί αυτή είναι το ζητούμενο του καθενός, ο σκοπός, αφού, όταν υπάρχει στη ζωή μας, έχουμε τα πάντα, κι, όταν λείπει, τότε κάνουμε τα πάντα προκειμένου να την αποκτήσουμε.

10. ἄωρος: ανώριμος, αναφέρεται στο νέος/ πάρωρος: υπερώριμος, αναφέρεται στο γέρων

11.  α) Ο Επίκουρος ξεκινά τη σκέψη του λέγοντας ότι η ψυχική υγεία αφορά όλους, νέους και ηλικιωμένους. Ως εννοούμενη δεύτερη προκείμενη θεωρούμε τη σκέψη ότι η  φιλοσοφία εξασφαλίζει την ψυχική υγεία και καταλήγει στο συμπέρασμα ότι όλοι, νέοι και ηλικιωμένοι, πρέπει να φιλοσοφούν.

β) Στη συνέχεια ο φιλόσοφος αναδιατυπώνει το προηγούμενο επιχείρημα ξεκινώντας από τη σκέψη ότι η ευδαιμονία αφορά όλους, νέους και ηλικιωμένους. Κι εδώ εννοείται η σκέψη ότι η φιλοσοφία οδηγεί στην ευδαιμονία. Άρα, όλοι πρέπει να φιλοσοφούν

γ)  Συνεχίζει με τη σκέψη ότι ο νέος θα είναι συγχρόνως και ώριμος  και δεν θα έχει κανένα φόβο για τα μελλούμενα. Οι γέροι, από την άλλη, παραμένουν νέοι από ευγνωμοσύνη για όσα έζησαν. Κι εδώ εννοείται η θέση ότι η φιλοσοφία οδηγεί και στην αφοβία για το μέλλον και στην ευγνωμοσύνη για τη ζωή. Άρα, όλοι, νέοι και ηλικιωμένοι, πρέπει να φιλοσοφούν.

δ) Στο τελευταίο του επιχείρημα μας λέει ότι, όταν έχουμε την ευτυχία, έχουμε τα πάντα, ενώ όταν μας λείπει, κάνουμε τα πάντα για να την αποκτήσουμε. Σε αυτό το σημείο εννοείται η σκέψη ότι η φιλοσοφία οδηγεί στην ευτυχία. Άρα, πρέπει να μελετάμε όσα φέρνουν την ευτυχία, δηλαδή τη φιλοσοφία.

12. Για τον Επίκουρο η φιλοσοφία είναι τρόπος ζωής, όχι απλά μια θεωρητική γνώση, και γι’ αυτό σχετίζεται με το ερώτημα πώς μπορεί να γίνει ο άνθρωπος ευτυχισμένος στην πράξη. Ο φιλοσοφημένος τρόπος ζωής οδηγεί στην ευτυχία και στην ψυχική υγεία, ενώ συγχρόνως συμβάλλει στην αντιμετώπιση των φόβων και στην επιδίωξη ικανοποίησης των αναγκαίων επιθυμιών.

13. Μιλώντας ο Επίκουρος για τα δύο ηλικιακά άκρα, τη νιότη και τα γηρατειά, μας επιτρέπει να συμπεριλάβουμε σε αυτούς που πρέπει να ασχοληθούν με τη φιλοσοφία όλους τους ανθρώπους, χωρίς καμιά διάκριση. Ο Επίκουρος απευθύνεται σε όλους όσοι θέλουν να φιλοσοφήσουν είτε είναι νέοι είτε γέροι είτε άντρες είτε γυναίκες είτε πλούσιοι είτε φτωχοί είτε ελεύθεροι είτε δούλοι.

14. Ο ισοδύναμος τρόπος είναι: χρὴ νέον καὶ γέροντα φιλοσοφεῖν. Πρόκειται για μια προτροπή που απευθύνεται σε όλους, νέους και γέρους.

15. εὐδαιμονία: ευτυχία. Για τους περισσότερους φιλοσόφους της αρχαιό  τητας η εὐδαιμονία είναι ο τελικός σκοπός της ανθρώπινης ζωής, η επι δίωξη όλων των ανθρώπων, το απώτατο αγαθό –αλλά δίνουν διαφορετικό περιεχόμενο στην έννοια. Στην επικούρεια φιλοσοφία η εὐδαιμονία έχει κεντρική θέση, αποτελώντας ένα ιδανικό εφικτό σε όλους τους ανθρώπους, ανεξαρτήτως φυλετικής καταγωγής, φύλου, ηλικίας, κοινωνικής θέσης και οικονομικής κατάστασης. Η ἡδονὴ είναι το κεντρικό περιεχόμενο της ανθρώπινης ευδαιμονίας: τὴν ἡδονὴν ἀρχὴν καὶ τέλος λέγομεν εἶναι τοῦ μακαρίως ζῆν (Επιστολή­στον­Μενοικέα, 129). Συνίσταται στη, μέσα από νηφάλιο στοχασμό, μετρημένη απόλαυση φυσικών και πνευματικών αγαθών, που οδηγεί στην ἀπονία και στην ἀταραξία, την ψυχική γαλήνη. Ο ευδαίμων άνθρωπος, έχοντας απαλλαγεί από τον πόνο της ζωής αλλά και τον φόβο του θανάτου, παρομοιάζεται με τον θεό. (Σχ. Βιβλίου)

16. Ο Επίκουρος παρουσιάζει τις απόψεις του με συμμετρικές τόσο για τους νέους όσο και για τους μεγαλύτερους αιτιολογήσεις, όταν λέει ότι οι πρώτοι δεν πρέπει να θεωρούν τον εαυτό τους ανώριμο για τη φιλοσοφία ούτε οι δεύτεροι υπερώριμο. Επίσης, χρησιμοποιεί το σχήμα της αναλογίας μεταξύ της φιλοσοφίας και της ψυχικής υγείας και μεταξύ της φιλοσοφίας και της ευδαιμονίας. Άλλος τρόπος είναι η αναδιατύπωση του πρώτου επιχειρήματος αμέσως μετά, η επανακατάθεση  του συμπεράσματος στη συνέχεια και η παράθεση του τελικού συμπεράσματος στο τέλος, όπου δίνει τον κεντρικό όρο τη φιλοσοφικής του σκέψης, την ευδαιμονία. Επιπλέον, χρησιμοποιεί ομόρριζα του ουσιαστικού ὥρα και τις επαναλήψεις (ὥρα, νέος, γέρων, εὐδαιμονία), για να τονίσει ότι ο φιλοσοφικός τρόπος που πρεσβεύει ο Επίκουρος δεν αναγνωρίζει όρια και διαχωριστικές γραμμές κι ότι σκοπός του παραμένει η ευδαιμονία του ανθρώπου με ένα καθαρά πρακτικό προσανατολισμό. Με το οξύμωρο σχήμα «γηράσκων νεάζῃ, νέος ἅμα καὶ παλαιὸς ᾖ» καταργεί και πάλι τον όποιο περιορισμό στην ενασχόληση με τη φιλοσοφία. Το σχήμα της αντίθεσης (νέος - γέρων, ἄωρος - πάρωρος, ὑπάρχειν - παρεληλυθέναι, παρεῖναι - εἶναι, γηράσκων νεάζῃ, νέος ἅμα καὶ παλαιὸς ᾖ, παρούσης ἀπούσης) στηρίζει την επιχειρηματολογία του φιλοσόφου και προσφέρει αποδείξεις γιατί η φιλοσοφία αφορά όλους.   Η χρονικότητα μάλιστα των αντιθέσεων «γεγονότων -  μελλόντων, παρούσης - ἀπούσης» καταδεικνύει την επικούρεια άποψη ότι την ανθρώπινη ζωή περικλείουν η γέννηση και ο θάνατος και δεν υπάρχει τίποτα έξω από αυτά. Ο Επίκουρος δεν πίστευε στη μεταθανάτια ζωή.

17. Στο συμπέρασμα ο Επίκουρος δίνει τον κεντρικό όρο της φιλοσοφίας του, ο οποίος αποτελεί και τον ανώτερο στόχο του ανθρώπου που δεν είναι άλλος από την ευδαιμονία.

18. Ο δεοντολογικός/προτρεπτικός χαρακτήρας φαίνεται στα σημεία: μήτε μελλέτω, μήτε κοπιάτω, φιλοσοφητέον, μελετᾶν χρή. Με τη χρήση των προστακτικών, του ρηματικού επιθέτου και του απροσώπου χρή + απαρέμφατο δίνεται το δέον γενέσθαι και υπηρετείται ο διδακτικός και προτρεπτικός χαρακτήρας της επιστολής του Επίκουρου.

19. μελετῶ: φροντίζω για κάτι, δίνω προσοχή σε κάτι, το σπουδάζω. Αντίστοιχα μελέτη σημαίνει φροντί δα, επιμέλεια, άσκηση. Στον πλατωνικό διάλογο Φαίδων (81a) ο Σωκράτης αναφέρεται στη φιλοσοφική δρα στηριότητα της ψυχής ως μελέτη θανάτου. Ο Επίκουρος συμβουλεύει τον άνθρωπο να θυμάται και να μελετά διαρκώς τις βα σικές αρχές της (επικούρειας) φιλοσοφίας και αναλόγως να διαμορφώνει τη ζωή του. (Σχ. Βιβλίου)

20.Δηλώνει ότι ευδαιμονία είναι κοινός ανθρώπινος στόχος και μάλιστα ο πιο σημαντικός.

21. Μήτε νέος - μήτε γέρων / οὔτε γὰρ ἄωρος οὐδείς - ἐστιν οὔτε πάρωρος

πρὸς τὸ κατὰ ψυχὴν ὑγιαῖνον / ὅμοιός ἐστιν  τῷ λέγοντι πρὸς εὐδαιμονίαν ἢ μήπω παρεῖναι τὴν ὥραν  ἢ μηκέτι εἶναι / Ὥστε φιλοσοφητέον  καὶ νέῳ καὶ γέροντι / Μελετᾶν οὖν χρὴ  τὰ ποιοῦντα τὴν εὐδαιμονίαν / ἔχομεν / πράττομεν

22.Ο Επίκουρος με τη χρήση του α’ πληθυντικού προσώπου του ενεστώτα  δίνει καθολικότητα και διαχρονικότητα στην άποψη ότι η ευδαιμονία είναι ο κοινός στόχος όλων των ανθρώπων.

23.Στον λόγο Επίκουρου από τη μια μεριά δεν υπάρχουν εξειδικευμένοι επιστημονικοί όροι και οι συλλογισμοί του είναι καθαροί και κατανοητοί, από την άλλη όμως βρίσκουμε αρκετά εκφραστικά μέσα, όπως οι αναλογίες, οι αντιθέσεις, το οξύμωρο. Με τα πρώτα δείχνει τη διάθεσή του να απευθυνθεί ο φιλόσοφος δε όλους τους ανθρώπους και με τα δεύτερα ο λόγος γίνεται ενδιαφέρων, παραστατικός και θελκτικός.

24.Ορισμένος χρόνος, χρονική περίοδος, εποχή του έτους, τμήμα της ημέρας, ο κατάλληλος καιρός, η καλύτερη στιγμή.

Είναι ωραίος εσωτερικά και εξωτερικά – Η ωραιοποίηση της κατάστασης δεν βοηθά

25.Μελλοντολογία, ψυχοφθόρος, αγαθοεργία, παλαιοντολογία, παντοκράτορας

26.Σημαίνει «όλα». Θα σε έχω πάντα στην ψυχή μου.

27.Στο ποίημα Κτίσται του Καβάφη είναι σαφείς οι επικούρειες επιρροές. Και για τον Καβάφη η ανθρώπινη ζωή είναι ένα κυνήγι της ευτυχίας, μόνο που οι άνθρωποι ψάχνουν να τη βρουν σε λαθεμένους τρόπους, στη ματαιοδοξία και σε μια αίσθηση αθανασίας. Τίποτα από αυτά όμως δεν μπορεί να δώσει την πραγματική ευτυχία. Ο Καβάφης, όπως ο Επίκουρος, θεωρεί ότι οι αγωνίες και οι κόποι/πόνοι στερούν από τον άνθρωπο τη δυνατότητα της ευτυχίας, όπως και οι μάταιες επιθυμίες. Ο Καβάφης, όπως ο Επίκουρος, δεν πιστεύει σε κανένα επέκεινα.  

Στο ποίημα Όσο μπορείς του Καβάφη βρίσκουμε τον ίδιο προτρεπτικό/διδακτικό και δεοντολογικό τόνο που συναντάμε στο κείμενο αναφοράς. Ο Καβάφης δίνει συμβουλές/παραινέσεις πώς μπορεί κανείς να φτιάξει μια ευτυχισμένη ζωή. Αυτή συνίσταται στην αποφυγή συναναστροφών που δεν διακρίνονται από καλαισθησία και πνευματικότητα.

28.Ο Βίκτωρ Φρανκλ, αν και ζει οριακές στιγμές,  στιγμές  μεταξύ ζωής και θανάτου στο ναζιστικό στρατόπεδο, αναζητά ένα νόημα για να ζήσει κανείς. Αναζητά την ευτυχία. Αυτή είναι πάντα ο απώτερος σκοπός, ακόμα και κάτω από τις πιο δύσκολες συνθήκες. Ο αυστριακός νευρολόγος Βίκτωρ Φρανκλ θεωρεί ότι αυτή βρίσκεται στην αγάπη.