Ναι, είμαι από εκείνους που πιστεύουν ότι οι πανελλήνιες πρέπει να καταργηθούν

Ναι, είμαι από εκείνους που πιστεύουν ότι οι πανελλήνιες πρέπει να καταργηθούν

Της Βασιλικής Σταμάτη

Κάποτε ντρεπόμουν να το πω. Φοβόμουν εκείνο το βλέμμα που λέει «δεν ντρέπεσαι, είσαι κι εκπαιδευτικός». Ακριβώς γι’ αυτό όμως θεώρησα σωστό κάποια στιγμή να μην ντρέπομαι. Ναι, είμαι από εκείνους που πιστεύουν ότι οι πανελλήνιες πρέπει να καταργηθούν.

Από την ώρα που μπήκα στο Πανεπιστήμιο (πριν τόσα… χρόνια) ήμουν αντίθετη σε αυτό το μοντέλο αξιολόγησης των μαθητών/τριών που στηρίζεται στη στείρα απομνημόνευση και στην τυποποίηση της γνώσης. Στις εξετάσεις που από το «άγχος» της αντικειμενικότητας συνεχίζουν να ζητάνε τι σημαίνει το «τελειουμένοις» ή «ποιες ήταν οι επιπτώσεις της Μεγάλης Ιδέας στην ελληνική οικονομία» ή στηρίζονται στην αρχή «πάρε και μάθε δέκα μοντέλα ασκήσεων στα μαθηματικά από αυτά που πέφτουν και μη σε νοιάζουν τα πώς και τα γιατί» Ακόμη και σήμερα δεν με εγκαταλείπει η ελπίδα ότι ίσως κάποια στιγμή (πριν βγω στη σύνταξη) θα πει κάποιος/α τέρμα σε όλη αυτή την άχρηστη χρησιμοθηρική αντιμετώπιση της γνώσης, της εκπαίδευσης και της παιδείας.

Αν όλη η ελληνική κοινωνία θέλει να βάλει τα παιδιά της στην ανώτερη εκπαίδευση, η πολιτεία οφείλει να προσφέρει τις αντίστοιχες θέσεις. Τουλάχιστον, στα παιδιά των μεσαίων και φτωχών οικογενειών. Έτσι κι αλλιώς, αυτοί που τα έχουν, πάντα θα μπορούν να στείλουν τα παιδιά τους στην Κύπρο ή στην Αγγλία να σπουδάσουν αυτό που θέλουν κι όχι εκείνο που έτυχε να περάσουν με τις πανελλήνιες εξετάσεις. Και για να μη γενικεύω κι ομαδοποιώ υπάρχουν και κάποια λίγα παιδιά των πρώτων που αποφασίζουν να πάνε στην Κύπρο ή στην Αγγλία με κάποιες λίγες μόνο χιλιάδες ευρώ που κατάφεραν οι γονείς τους να μαζέψουν, προκειμένου να φοιτήσουν σε σχολή που τους ενδιαφέρει, και τα βγάζουν πέρα δουλεύοντας σκληρά. Τα πολλά όμως δεν έχουν ούτε αυτές τις λίγες χιλιάδες, για να το κάνουν. Θέσεις στα πανεπιστήμια όσες και οι υποψήφιοι είναι το ζητούμενο.

Και μην στενοχωριούνται οι υπερασπιστές των εξετασιοκεντρικών συστημάτων, δεν θα θελήσουν να πάνε όλα τα παιδιά στην ιατρική ή στη νομική.

Και υπάρχουν τρόποι που θα εξασφαλίσουν την αντικειμενικότητα στην εισαγωγή στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Αν το σχολείο μας, αντί να στηρίζεται στο φετίχ των εξετάσεων, αποφάσιζε να μετασχηματιστεί στο σχολείο της ανακάλυψης και της οικοδόμησης της γνώσης. Αν αποφάσιζε να εντάξει –ουσιαστικά όμως- στο πρόγραμμά του τις ερευνητικές και τις δημιουργικές εργασίες σε κάθε μάθημα και σε όλη τη διάρκεια του σχολικού έτους. Εργασίες που θα γίνονται στο σχολείο κατά κύριο λόγο, ατομικά ή ομαδικά και που θα αξιολογούν με τον πιο δίκαιο, αλλά και τον πιο εποικοδομητικό τρόπο τους μαθητές και τις μαθήτριές μας σε όλη τη διάρκεια της μαθητικής τους ζωής. Μιλάω για μια εκπαιδευτική διαδικασία που θα αποτυπώνει όλη την προσπάθεια και  όλη την πορεία του παιδιού στο σχολείο και που δεν θα επιτρέπει να κρίνονται τα όνειρα και οι επιθυμίες του από ένα τρίωρο διαγώνισμα.

Θα πει κάποιος ότι αυτά απαιτούν τεχνολογικό εξοπλισμό. Ασφαλώς. Δεν είναι, όμως, πια καιρός στον 21^ο αιώνα τα ελληνικά σχολεία να πάψουν να είναι τεχνολογικά και ψηφιακά τριτοκοσμικά; Θα πει κάποιος ίσως τι θα γίνουν όλοι και όλες οι συνάδελφοι που εργάζονται στον χώρο των φροντιστηρίων. Σε αυτό δεν πρέπει να ξεχνάμε τους χιλιάδες διορισμούς που έχει ανάγκη η δημόσια εκπαίδευση και πρέπει να γίνουν.

Ας σκεφτούμε τα οφέλη από ένα διαφορετικό σχολείο. Από ένα σχολείο που δάσκαλοι και μαθητές θα ψάχνουν, θα ανακαλύπτουν, θα χτίζουν, θα απολαμβάνουν το αποτέλεσμα της δουλειάς τους. Ένα σχολείο χαρούμενο, γελαστό, με πάθος για δημιουργία –γιατί και το πάθος μαθαίνεται- με μεράκι για έρευνα –γιατί και το μεράκι μαθαίνεται- κι όχι το σχολείο της ανίας που έχουμε σήμερα.

Θα πουν πολλοί γιατί πρέπει να σπουδάσουν όλα τα παιδιά. Κι εδώ θα μπορούσαμε να απαντήσουμε και γιατί να μην σπουδάσουν. Και μέσα από τις σπουδές τους κι αφού έχουν διευρύνει τους ορίζοντές τους, να επιλέξουν τους επαγγελματικούς τους δρόμους. Ούτως ή άλλως οι επετηρίδες και τα δημόσια μάς τελείωσαν. Και, στο κάτω κάτω, γιατί να μην σπουδάσουν όλα τα παιδιά του κόσμου;