Νεοελληνική Γλώσσα – Θεματική ενότητα: ΜΜΕ Διδακτική πρόταση
Νεοελληνική
Γλώσσα – Θεματική ενότητα: ΜΜΕ
Νεοελληνική
Γλώσσα – Θεματική ενότητα: ΜΜΕ
Διδακτική
πρόταση
Δημιουργός:
Βασιλική Σταμάτη, Φιλόλογος
Η εκπαιδευτικός γράφει στον πίνακα τη λέξη
network και ζητά από
τους μαθητές να τη μεταφράσουν. Αφού η τάξη καταλήξει στη σημασία δίκτυο, ζητείται από τους μαθητές και
τις μαθήτριες να χρησιμοποιήσουν τη λέξη δίκτυο μέσα σε φράσεις, ώστε κάθε φορά
να φαίνεται και η σημασία της. Τις σημασίες αυτές καταγράφουν σε μια σελίδα του
Δ.Π. την οποία αποθηκεύουν.
Στη συνέχεια ενημερώνει την τάξη ότι θα
παρακολουθήσουν μία ταινία της οποίας ο τίτλος είναι the network (https://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A4%CE%BF_%CE%94%CE%AF%CE%BA%CF%84%CF%85%CE%BF).
Η μόνη πληροφορία που τους δίνει είναι ότι πρόκειται για μια παλιά αμερικάνικη
και πολυβραβευμένη ταινία του 1976. Πριν την έναρξη της προβολής καλεί
όλους/ες, γνωρίζοντας πια την απόσταση του χρόνου που τους χωρίζει από τη δημιουργία του
κινηματογραφικού έργου, να προχωρήσουν σε εικασίες για το περιεχόμενό της.
Μετά το τέλος της ταινίας, ζητά από την
τάξη να σκεφτεί ποιες σημασίες ενδεχομένως απέκτησε η λέξη δίκτυο για όλους/ες
μετά την επικοινωνία τους με το κινηματογραφικό έργο και γίνεται συζήτηση και
σχολιασμός του τίτλου της ταινίας σε σχέση με το περιεχόμενό της. Οι νέες
σημασίες καταγράφονται στην ίδια σελίδα δίπλα στις προηγούμενες, ενώ συγχρόνως
η τάξη συνδέεται στο διαδίκτυο και στο Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής της Πύλης
για την ελληνική γλώσσα και μελετά το αντίστοιχο λήμμα (http://www.greeklanguage.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.htmllq=%CE%B4%CE%AF%CE%BA%CF%84%CF%85%CE%F&dq=)
.
Στη συνέχεια καλεί τους μαθητές να
προχωρήσουν στη σύντομη διατύπωση του κύριου θέματος και των επιμέρους θεμάτων
που άγγιξε η ταινία. Τα θέματα αυτά καταγράφονται σε νέα σελίδα του Δ.Π.
Αναμένουμε από τους/τις μαθητές/τριες να μας μιλήσουν για θέματα όπως: η παραπληροφόρηση,
η προπαγάνδα, η εκμετάλλευση του ανθρώπου από τα ΜΜΕ, η τηλεθέαση, η εξάρτηση των
ΜΜΕ από πολιτικά και οικονομικά συμφέροντα, η διαστρέβλωση της πραγματικότητας,
η επιρροή των ΜΜΕ, η θυσία των αξιών και των ιδανικών στο βωμό της τηλεθέασης
κ.α.
Ακολουθεί ένα φύλλο εργασίας
1. Αφού καταγράψετε τους χαρακτήρες της
ταινίας, σε έναν πίνακα να χωρίσετε αυτούς που εκπροσωπούν θετικές αξίες από
αυτούς που εκπροσωπούν αρνητικές αξίες. Δίπλα σε κάθε χαρακτήρα να καταγράφετε
ποιες αξίες/ιδέες/ιδεολογίες φαίνεται να ενστερνίζεται και να υπερασπίζει ο
καθένας.
2. Αν θεωρήσουμε ως πομπό το σκηνοθέτη ή τον
συγγραφέα της ταινίας, ποιο μήνυμα θεωρείτε ότι θέλει να περάσει στους δέκτες,
τους θεατές της ταινίας;
3. Μπορείτε να βρείτε δύο σημεία μέσα σε όλο
το κινηματογραφικό έργο στα οποία ο πομπός απευθύνεται στη λογική του δέκτη και
δύο με τα οποία προσπαθεί να τον προσεγγίσει συναισθηματικά;
4. Ένα σημαντικό μέρος της ταινίας
αφιερώνεται στο πόσο εύκολα άγεται και φέρεται το τηλεοπτικό κοινό. Ποιοι
γενικά παράγοντες επηρεάζουν την κοινή γνώμη και γιατί αυτό σε πολλές
περιπτώσεις επιτυγχάνεται πολύ εύκολα;
5. Αν κάνατε μια σύγκριση των δεδομένων της
ταινίας με της εποχής μας, ποια κοινά σημεία θα βρίσκατε;
6. Θεωρείτε ότι στις σύγχρονες δημοκρατικές
κοινωνίες η προπαγάνδα βρίσκει γόνιμο έδαφος; Αν ναι, γιατί συμβαίνει αυτό;
7. Σε μια παράγραφο 120 λέξεων προσπαθήστε να
καταγράψετε τα γνωρίσματα που θα θέλατε να έχουν ή αυτά από τα οποία θα θέλατε
να απαλλαγούν τα σημερινά μέσα πληροφόρησης.
8. Με δεδομένο ότι ένα μεγάλο κομμάτι της
πίτας της ενημέρωσης σήμερα το κατέχουν τα διάφορα ενημερωτικά μπλογκ και
περισσότερο τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ας διαβάσουμε τώρα τα δύο κείμενα που
ακολουθούν.
Κείμενο I
Η
(παρα)πληροφόρηση στο www.
Υπεύθυνος: Επιμέλεια:
ΤΑΚΗΣ ΜΙΧΑΣ (www.tmichas.wordpress.com)
Για πολλούς
αναλυτές η εμφάνιση του Διαδικτύου εμπεριέχει την υπόσχεση της άπλετης
πληροφόρησης και της βελτίωσης της ποιότητας του δημόσιου διαλόγου. Σύμφωνα με
αυτή την άποψη, η τεχνολογία του Ίντερνετ αφ' ενός μείωνε το κόστος της
πληροφόρησης και αφ' ετέρου έδινε τη δυνατότητα στους πολίτες να ανταλλάσσουν
απόψεις και να ασκούν αμοιβαία κριτική. Όλα αυτά φυσικά θα ήταν προς όφελος των
δημοκρατικών διαδικασιών και της κουλτούρας του πολιτικού διαλόγου, στην οποία
βασίζεται η δημοκρατία.
Όμως, δυστυχώς
σήμερα βλέπουμε ότι αυτές οι προβλέψεις δεν επαληθεύονται. Αντίθετα, σε μεγάλο
βαθμό το Internet φαίνεται ότι προωθεί τον πολιτικό εξτρεμισμό και τη
μονοσήμαντη πληροφόρηση. Σύμφωνα με τον γνωστό πανεπιστημιακό Cass Sunstein
(που πρόσφατα έγινε διευθυντής του Ρυθμιστικού Γραφείου του Λευκού Οίκου) αυτό
το οποίο είναι καθοριστικό με το Internet, δεν είναι τόσο ότι δίνει τη
δυνατότητα στον πολίτη να έχει περισσότερη πληροφόρηση. Ακόμα πιο σημαντικό
είναι ότι του δίνει τη δυνατότητα να αποκλείει την πληροφόρηση που δεν του
αρέσει.
«Το πιο εντυπωσιακό στοιχείο με τη νέα
τεχνολογία», γράφει, είναι «η αυξανόμενη δύναμη των καταναλωτών να "φιλτράρουν"
αυτό που βλέπουν». Ένα από τα πιο σημαντικά αποτελέσματα αυτού του
φιλτραρίσματος είναι ότι οι χρήστες εκτίθενται μόνο στην πληροφόρηση που τους
είναι αρεστή. Σήμερα τα μπλογκ που αναπτύσσονται ταχύτερα είναι εκείνα που
έχουν μια μονοσήμαντη ιδεολογική και πολιτική τοποθέτηση. Αυτό οφείλεται στο
γεγονός ότι αυτά ικανοποιούν τις προτιμήσεις των χρηστών τους. Οι αριστεροί
στις ΗΠΑ προσφεύγουν στο Huffington Post για να βρουν αυτά που τους αρέσουν και
οι δεξιοί με τη σειρά τους στο Drudge Report.
Επίσης κάθε μπλογκ παραπέμπει σε άλλα που
έχουν ανάλογη ιδεολογική τοποθέτηση. Σε μια μελέτη 50 πολιτικών ιστιοχώρων
(sites) που έκανε ο Sunstein το 2006, ανακάλυψε ότι το 85% παρέπεμπε σε sites
με τις ίδιες πολιτικές απόψεις. Στις ελάχιστες περιπτώσεις που υπήρχαν
παραπομπές σε sites με διαφορετικές απόψεις, αυτές απλά στόχευαν να δείξουν
«πόσο επικίνδυνες ή ηλίθιες είναι οι απόψεις των αντιπάλων».
«Ομαδική πόλωση»
Όμως το πρόβλημα δεν είναι απλώς ότι το
Internet οδηγεί στη «βαλκανοποίηση» της πληροφόρησης, όπου κάθε χρήστης απλά
χρησιμοποιεί την πληροφόρηση που ενισχύει τις δικές του προκαταλήψεις και
αποφεύγει να πληροφορείται για οτιδήποτε άλλο. Ακόμα πιο σημαντικό είναι το
φαινόμενο που οι ψυχολόγοι ονομάζουν «ομαδική πόλωση» -δηλαδή την τάση που
έχουν οι άνθρωποι να υιοθετούν ακραίες απόψεις όταν συνομιλούν μόνο με άτομα
των ίδιων απόψεων. Το φαινόμενο της «ομαδικής πόλωσης» έχει τεκμηριωθεί με
πολλά πειράματα. Σε ένα πείραμα οι φεμινίστριες που μιλούσαν μόνο με
φεμινίστριες γίνονταν πιο ανένδοτες στον φεμινισμό τους. Σε ένα άλλο, οι εχθροί
των αμβλώσεων γίνονταν ακόμα πιο εχθρικοί προς την πρακτική, όταν συζητούσαν
μόνο με ομονοούντες.
Υπάρχουν πολλές θεωρίες που έχουν προταθεί
για να εξηγήσουν το φαινόμενο της ομαδικής πόλωσης. Σύμφωνα με μια θεωρία, όταν
τα άτομα συζητούν μόνο με άλλους που έχουν τις ίδιες απόψεις, ακούνε νέα
επιχειρήματα υπέρ των απόψεών τους, κάτι που τους κάνει να τις υιοθετούν με
ακόμη μεγαλύτερο πάθος. Σύμφωνα με μια άλλη θεωρία, τα άτομα προσπαθούν συνεχώς
να ξεπεράσουν αλλήλους. Αν, λοιπόν, όλοι σε μια ομάδα συμφωνούν ότι π.χ. θα
πρέπει να διατηρηθεί η μονιμότητα στον δημόσιο τομέα, σύντομα θα εμφανιστούν
και αυτοί που θα υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να επεκταθεί και στον ιδιωτικό. Η
τάση της ομαδικής πόλωσης ενισχύεται στο Internet, όπου σύμφωνα με τον Sunstein
παίρνει τη μορφή της «κυβερνοπόλωσης»:
«Εκτροφείο εξτρεμισμού»
«Το Internet», γράφει, «λειτουργεί για
πολλούς ως το εκτροφείο του εξτρεμισμού, επειδή ακριβώς αυτοί που συμφωνούν
επικοινωνούν μεταξύ τους με μεγαλύτερη ευκολία και συχνότητα». Αυτό καθιστά το Internet
ένα κατ' εξοχήν μέσο παραπληροφόρησης. Στο βαθμό που προσφεύγεις μόνο στις
ιστοσελίδες που ενισχύουν τις προκαταλήψεις σου, δεν σε ενδιαφέρει αν η
πληροφόρηση για τους αντιπάλους είναι σωστή ή όχι -ούτε πρόκειται ποτέ να την
ελέγξεις.
Κείμενο II
Η ενημέρωση, το
Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΣ, ΝΙΚΟΣ
ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ, ΔΗΜΗΤΡΑ ΔΗΜΗΤΡΑΚΟΠΟΥΛΟΥ
O τρόπος με τον οποίο διαβάζουμε ειδήσεις
αλλάζει διαρκώς, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του 5ου ετήσιου Digital News Report
του Ινστιτούτου Reuters για τη Μελέτη της Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου της
Οξφόρδης, που διενεργήθηκε σε 26 χώρες και σε δείγμα 50.000 ατόμων. Όπως
προκύπτει από τα αποτελέσματα, η απήχηση των τηλεοπτικών ειδήσεων αρχίζει να
μειώνεται, ιδιαίτερα στις νεαρές ηλικιακές ομάδες, ενώ σε κρίση φαίνεται να
βρίσκονται τόσο ο έντυπος Τύπος όσο και τα υπόλοιπα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης
σε αρκετές από τις χώρες που μελετώνται. Αντιθέτως, όλο και περισσότεροι
ενημερώνονται από το Διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Οι δυναμικές αυτές είναι ακόμη πιο έντονες
στην ελληνική κοινωνία, τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της οποίας αλληλεπιδρούν με
τις τεχνολογικές εξελίξεις, δημιουργώντας ένα αβέβαιο περιβάλλον για τα ελληνικά
μέσα. Ειδικότερα, παρατηρείται πολύ μεγάλη έλλειψη εμπιστοσύνης στις ειδήσεις
και στους δημοσιογράφους, τους οποίους οι Έλληνες εμπιστεύονται σε μικρότερο βαθμό
από ό,τι οι κάτοικοι όλων των άλλων χωρών του δείγματος. Παράλληλα, στη
συντριπτική τους πλειονότητα θεωρούν πως τα μέσα ενημέρωσης δεν είναι
ανεξάρτητα από αθέμιτες πολιτικές και επιχειρηματικές επιρροές. Η απαξίωση των
παραδοσιακών μέσων ενημέρωσης συνοδεύεται με υψηλή χρήση του Διαδικτύου για
ενημέρωση στην Ελλάδα σε σχέση με άλλες χώρες. Όμως ο τρόπος με τον οποίο οι Έλληνες
χρησιμοποιούν το Διαδίκτυο για ενημέρωση, όπως αποτυπώνεται στην έρευνα,
δημιουργεί προκλήσεις για τη βιωσιμότητα και των διαδικτυακών μέσων ενημέρωσης.
Οι Έλληνες ενημερώνονται από τα κοινωνικά
δίκτυα σε μεγαλύτερο βαθμό από τους κατοίκους άλλων χωρών, με πρώτη επιλογή το
Facebook. Είναι ενδεικτικό πως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι το κύριο
σημείο πρόσβασης των Ελλήνων στις ειδήσεις στο Διαδίκτυο και όχι οι
ενημερωτικοί ιστότοποι όπως σε αρκετές άλλες χώρες. Παράλληλα, τα μέσα
κοινωνικής δικτύωσης επιθυμούν να αυξήσουν τον χρόνο παραμονής των χρηστών στις
πλατφόρμες τους, όπως για παράδειγμα το Facebook, το οποίο προωθεί την ανάγνωση
άρθρων (instant articles) και την παρακολούθηση βίντεο μέσα στην πλατφόρμα του.
Οι εξελίξεις αυτές ασκούν αυξανόμενες πιέσεις στην επισκεψιμότητα των
ενημερωτικών ιστοτόπων.
Οι Έλληνες χρήστες του Διαδικτύου δεν
είναι διατεθειμένοι να πληρώσουν για την ενημέρωσή τους στο Ίντερνετ αλλά ούτε
και να παρακολουθήσουν διαφημίσεις. Η Ελλάδα είναι στην κορυφή της χρήσης
προγραμμάτων αποκλεισμού διαφημίσεων (ad blockers), η οποία στους νέους ξεπερνά
το 60%. Επίσης, το ποσοστό των Ελλήνων που πληρώνει για να διαβάζει ειδήσεις
διαδικτυακά είναι το χαμηλότερο από όλες τις χώρες του δείγματος.
Παράλληλα, παρατηρούμε πως στο Διαδίκτυο
το ενδιαφέρον διαχέεται σε μια πληθώρα νέων μέσων, γεγονός που συνδέεται και με
την έλλειψη εμπιστοσύνης στα παραδοσιακά μέσα. Ενώ στις περισσότερες χώρες του
δείγματος οι πρώτες σε χρήση ενημερωτικές ιστοσελίδες στο Διαδίκτυο είναι οι
ιστότοποι μέσων του παραδοσιακού τοπίου ενημέρωσης (εφημερίδες και τηλεοπτικοί
σταθμοί), στην Ελλάδα παρατηρείται κατακερματισμός σε πολλά είδη δικτυακών
τόπων. Εκτός από τους ιστοτόπους παραδοσιακών μέσων, στη λίστα με τους πρώτους
σε χρήση ιστοτόπους περιλαμβάνονται μέσα που έχουν δημιουργηθεί από
δημοσιογράφους που αναδείχθηκαν από τα κυρίαρχα παραδοσιακά μέσα, αλλά και
ανώνυμα ιστολόγια που συχνά φιλοξενούν θεωρίες συνωμοσίας και ανυπόστατες
ειδήσεις.
Τα ευρήματα αυτά είναι ιδιαίτερα
ανησυχητικά για τη βιωσιμότητα αλλά και την ποιότητα της ενημέρωσης στην
Ελλάδα. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στις ειδήσεις, η πεποίθηση πως οι διαδικτυακές
διαφημίσεις είναι ενοχλητικές, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση που έχει
πλήξει και τους πολίτες αλλά και τα ίδια τα μέσα ενημέρωσης, έχουν συμβάλει
στην καθιέρωση της κουλτούρας της δωρεάν διαδικτυακής ενημέρωσης. Οι τάσεις
αυτές καταδεικνύουν την ανάγκη αναθεώρησης πολλών από τις υπάρχουσες πρακτικές
προκειμένου τα ΜΜΕ να ανταποκριθούν σε ένα ολοένα συνεχώς μεταβαλλόμενο
περιβάλλον. Την ίδια στιγμή βέβαια, οι αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο
διαβάζουμε ειδήσεις δεν συνεπάγονται και έλλειψη ενδιαφέροντος προς την ειδησεογραφία.
Στο σύγχρονο τοπίο ενημέρωσης οι Έλληνες χρήστες του Διαδικτύου σχολιάζουν και
κοινοποιούν ειδήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σε υψηλότερο βαθμό απ’ ό,τι
οι κάτοικοι των περισσότερων χώρων του δείγματος.
Η αναλυτική μελέτη για την Ελλάδα δημοσιεύθηκε
στα ελληνικά από το Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας του
Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, σε συνεργασία με το Ινστιτούτο
Reuters για τη Μελέτη της Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, και
διατίθεται ηλεκτρονικά στον ακόλουθο σύνδεσμο: http://www.jour.auth.gr/?
p=7325.
*Ο κ. Αντ. Καλογερόπουλος είναι
μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Ινστιτούτο Reuters για τη Μελέτη της
Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
**Ο κ. Ν. Παναγιώτου είναι επίκουρος καθηγητής, Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων
Μαζικής Επικοινωνίας, ΑΠΘ.
***Η κ. Δήμητρα Δημητρακοπούλου είναι επίκουρη καθηγήτρια, Τμήμα Δημοσιογραφίας
και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, ΑΠΘ.
9. Ποιο είναι το κοινό θέμα των δύο κειμένων;
Σε ποια επιμέρους θέματα εκτείνεται η σκέψη του πρώτου και σε ποια του
δεύτερου;
. 10. “«Το πιο
εντυπωσιακό στοιχείο με τη νέα τεχνολογία», γράφει … οι δεξιοί με τη σειρά τους
στο Drudge Report”. Ποια άποψη
εκφράζει στην παράγραφο αυτή του πρώτου κειμένου ο συγγραφέας; Ποιους τρόπους
επιλέγει, για να αναπτύξει τις σκέψεις του; Γιατί άραγε κάνει αυτή την επιλογή;
11. “«Το Internet», γράφει, «λειτουργεί
για πολλούς ως το εκτροφείο του εξτρεμισμού … ούτε πρόκειται ποτέ να την
ελέγξεις”. Σε ποιο συμπέρασμα καταλήγει ο
συντάκτης του κειμένου στην παραπάνω παράγραφο και σε ποιες σκέψεις στηρίζει το
συμπέρασμά του; Θεωρείτε επιτυχημένη τη συλλογιστική πορεία που ακολουθεί;
12. “Το φαινόμενο
της «ομαδικής πόλωσης» έχει τεκμηριωθεί με πολλά πειράματα … ομονοούντες”. Αν υποθέσουμε ότι σε αυτό το σημείο ο πομπός
επιδιώκει να πείσει για κάτι το δέκτη, ποιο θα λέγατε ότι είναι αυτό και ποια
μέσα διαλέγει, για να πετύχει το σκοπό του; Θα κρίνατε αποτελεσματική την επιλογή
του αυτή και γιατί;
13. Στο δεύτερο
κείμενο οι συντάκτες επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν μια γλώσσα, η οποία επιδιώκει
κυρίως να μεταδώσει με σαφήνεια τις πληροφορίες του κειμένου. Παρ’ όλα αυτά
υπάρχουν και σημεία στα οποία δίνουν μεγαλύτερη σημασία στη μορφή του μηνύματος
κι όχι τόσο στο ίδιο το μήνυμα. Αφού εντοπίσετε ένα τέτοιο σημείο, να
προσπαθήσετε να εξηγήσετε τη σκοπιμότητα της χρήσης του.
14. Με ποιο
ρηματικό πρόσωπο ξεκινούν το λόγο τους οι συντάκτες του δεύτερου κειμένου. Τι
επιδιώκουν με αυτή την επιλογή; Παρατηρείται η ίδια επιλογή στο υπόλοιπο
κείμενο; Γιατί, κατά τη γνώμη σας;
15. “Ειδικότερα,
παρατηρείται πολύ μεγάλη έλλειψη εμπιστοσύνης στις ειδήσεις και στους
δημοσιογράφους”. Στην παραπάνω
περίοδο οι συγγραφείς του κειμένου μάς λένε ότι γίνεται αντιληπτή η έλλειψη εμπιστοσύνης
προς τα ΜΜΕ, αλλά δεν μας λένε από ποιους γίνεται αντιληπτό αυτό το φαινόμενο.
Γιατί, κατά τη γνώμη σας, το κάνουν αυτό; Πώς θα διατύπωναν την πρόταση αν
ήθελαν να δώσουν το πρόσωπο που παρατηρεί;
16. “Η Ελλάδα είναι
στην κορυφή της χρήσης προγραμμάτων αποκλεισμού διαφημίσεων (ad blockers), η
οποία στους νέους ξεπερνά το 60%”. Η αναφορική
πρόταση της περιόδου δίνει την πληροφορία ότι περισσότερο από το 60% των νέων
στη Ελλάδα χρησιμοποιεί προγράμματα αποκλεισμού διαφημίσεων. Θεωρείτε ότι αυτή
είναι μια αναγκαία πληροφορία, ώστε ο δέκτης να κατανοήσει το γεγονός; Αν όχι,
γιατί επιλέγουν οι συγγραφείς να δώσουν αυτή την επιπλέον πληροφορία;
17. Τα δύο κείμενα
που σας δόθηκαν είναι άρθρα. Αφού τα μελετήσετε και
συγκεντρώσετε τα κοινά κειμενικά τους
χαρακτηριστικά (γλώσσα, ύφος,
δομή, πρόθεση/στόχος), τα οποία τα τοποθετούν στο είδος αυτό,
να γράψετε ένα δικό σας άρθρο. Σε αυτό θα αναπτύξετε και θα αιτιολογήσετε τις
σκέψεις σας για το αν οι νέοι άνθρωποι σήμερα επιδιώκουν να ενημερώνονται για
διάφορα κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά θέματα και για το πόσο καλά
πληροφορημένοι είναι, αξιοποιώντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είδους (300
λέξεις).
18. Οι δύο ομάδες από εσάς θα ετοιμάσουν μια
ομιλία στην οποία θα μιλάτε ως ένας νέος/α της εποχής μας που προτιμά να ενημερώνεται
από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και
αιτιολογεί αυτή την προτίμηση και οι άλλες δύο μια ομιλία όπου ο νέος/α που
μιλά προτιμά την πληροφόρηση από τα συμβατικά μέσα ενημέρωσης. Τις ομιλίες σας θα
πρέπει εκπρόσωπός σας να παρουσιάσει στην ολομέλεια της τάξης.
19. Αφού μελετήσετε τις παρακάτω γελοιογραφίες,
να δώσετε με τη μορφή τίτλου το θέμα στο οποίο αναφέρονται.
20. Μελέτη περίπτωσης
Πάμε να διαβάσουμε μια σελίδα από ένα
εφηβικό ημερολόγιο.
23/3/2019
Είμαι πολύ θυμωμένη. Μπήκε πριν λίγο στο
δωμάτιό μου ο πατέρας μου κι άρχισε να φωνάζει. Δεν κάθομαι, λέει, πια καθόλου
μαζί τους στο σαλόνι να τα πούμε. Δεν βγαίνω καν με τους φίλους μου και είναι
σίγουρος ότι, αν έρθει στο σχολείο, οι καθηγητές θα του πουν τα χειρότερα, αφού
πλέον δεν ανοίγω βιβλίο. Όλη την ώρα μπροστά στην οθόνη. Τι στην ευχή κοιτάζω
τόσες ώρες… Βλέπω μια σειρά, του είπα. Είμαι στη δεύτερη σεζόν. Πρέπει να δω
όλα τα επεισόδια γρήγορα. Με τις απαγορεύσεις τους και τα ωράρια που μου έχουν
βάλει αυτός και η μαμά στο διαδίκτυο έχω μείνει πίσω. Τι να κάνω να βγω με τους
φίλους μου, όταν δεν θα έχω τι να πω; Όλοι ξέρουν τη συνέχεια της σειράς και
είμαι η μόνη που τους παρακολουθώ σα χαζή. Άσε που έτσι θα μάθω τι θα γίνει στο
τέλος της σεζόν και δεν το θέλω. Και τι δε μου είπε, φεύγοντας… ότι θα
στραβωθώ, θα χάσω τη χρονιά μου στο σχολείο… ότι η ζωή είναι εκεί έξω και με
περιμένει, η χαρά, η πραγματικότητα… Εγώ, όμως, θέλω να δω το επόμενο
επεισόδιο. Τι δεν καταλαβαίνει; Έτσι μ’ αρέσει να ζήσω… Ποιον ενοχλώ; Και πήγε
κι έκλεισε και το WiFi…
Με βάση την παραπάνω σελίδα ημερολογίου προσπαθήστε
να απαντήσετε στα παρακάτω ερωτήματα.
1. Το παραπάνω κείμενο είναι παρμένο από ένα
εφηβικό ημερολόγιο. Ποιο πρόβλημα φαίνεται ότι αντιμετωπίζει η έφηβη
συγγραφέας;
2. Ξέρετε ποια είναι η διεθνής ορολογία του
φαινομένου, το οποίο αποτελεί και το πρόβλημα που αντιμετωπίζει η συγκεκριμένη
οικογένεια;
3. Ποιους λόγους επικαλείται η κόρη, για να
στηρίξει την επιθυμία της να συνεχίσει την χωρίς όριο παρακολούθηση της
αγαπημένης της σειράς;
4. Θα μπορούσατε να αναφέρετε άλλους λόγους,
για τους οποίους είναι τόσο διαδεδομένο σήμερα το φαινόμενο της συνεχούς
παρακολούθησης;
5. Ποιους λόγους επικαλείται ο πατέρας, ώστε
να πείσει την κόρη του να εγκαταλείψει αυτή τη συνήθεια;
6. Η αφηγήτρια λέει στην αρχή του κειμένου
ότι ο πατέρας μπήκε στο δωμάτιό της κι άρχισε να τη φωνάζει; Με βάση τη
συνέχεια του λόγου της θεωρείτε ότι μπορεί να είναι υπερβολική η παραπάνω
τοποθέτησή της; Αν, ναι, πού μπορεί να οφείλεται;
7. Θα μπορούσατε να αναφέρετε άλλους λόγους
τους οποίους θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει ο πατέρας, για να πείσει την κόρη
του;
8. Ποια στάση θα προτείνατε να κρατήσουν οι
σύγχρονοι άνθρωποι απέναντι στο φαινόμενο και ποιους τρόπους επίλυσης πιστεύετε
ότι θα μπορούσαν να βρουν άτομα και κοινωνίες;
9. Μπορείτε να προτείνετε μια λύση σε αυτό το
οικογενειακό πρόβλημα; Με τα μέλη της ομάδας σας να δώσετε διαλογικά αυτή τη
λύση και να την παρουσιάσετε ζωντανά στην ολομέλεια της τάξης.
21. «Έγχρωμη TV, ασπρόμαυρη ζωή», έγραφε ένα παλιό
σύνθημα στους τοίχους. Προσπαθήστε να δημιουργήσετε ένα ποίημα σε ελεύθερο
στίχο ή έμμετρο το οποίο θα έχει ως κύρια ιδέα του το παραπάνω σύνθημα. Θα
μπορούσατε, αν θέλετε, να ξεκινήσετε με αυτό το ποίημά σας ή να το
χρησιμοποιήσετε στην πορεία.
**Ο κ. Ν. Παναγιώτου είναι επίκουρος καθηγητής, Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, ΑΠΘ.
***Η κ. Δήμητρα Δημητρακοπούλου είναι επίκουρη καθηγήτρια, Τμήμα Δημοσιογραφίας και Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, ΑΠΘ.
. 10. “«Το πιο
εντυπωσιακό στοιχείο με τη νέα τεχνολογία», γράφει … οι δεξιοί με τη σειρά τους
στο Drudge Report”. Ποια άποψη
εκφράζει στην παράγραφο αυτή του πρώτου κειμένου ο συγγραφέας; Ποιους τρόπους
επιλέγει, για να αναπτύξει τις σκέψεις του; Γιατί άραγε κάνει αυτή την επιλογή;
11. “«Το Internet», γράφει, «λειτουργεί
για πολλούς ως το εκτροφείο του εξτρεμισμού … ούτε πρόκειται ποτέ να την
ελέγξεις”. Σε ποιο συμπέρασμα καταλήγει ο
συντάκτης του κειμένου στην παραπάνω παράγραφο και σε ποιες σκέψεις στηρίζει το
συμπέρασμά του; Θεωρείτε επιτυχημένη τη συλλογιστική πορεία που ακολουθεί;
12. “Το φαινόμενο
της «ομαδικής πόλωσης» έχει τεκμηριωθεί με πολλά πειράματα … ομονοούντες”. Αν υποθέσουμε ότι σε αυτό το σημείο ο πομπός
επιδιώκει να πείσει για κάτι το δέκτη, ποιο θα λέγατε ότι είναι αυτό και ποια
μέσα διαλέγει, για να πετύχει το σκοπό του; Θα κρίνατε αποτελεσματική την επιλογή
του αυτή και γιατί;
13. Στο δεύτερο
κείμενο οι συντάκτες επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν μια γλώσσα, η οποία επιδιώκει
κυρίως να μεταδώσει με σαφήνεια τις πληροφορίες του κειμένου. Παρ’ όλα αυτά
υπάρχουν και σημεία στα οποία δίνουν μεγαλύτερη σημασία στη μορφή του μηνύματος
κι όχι τόσο στο ίδιο το μήνυμα. Αφού εντοπίσετε ένα τέτοιο σημείο, να
προσπαθήσετε να εξηγήσετε τη σκοπιμότητα της χρήσης του.
14. Με ποιο
ρηματικό πρόσωπο ξεκινούν το λόγο τους οι συντάκτες του δεύτερου κειμένου. Τι
επιδιώκουν με αυτή την επιλογή; Παρατηρείται η ίδια επιλογή στο υπόλοιπο
κείμενο; Γιατί, κατά τη γνώμη σας;
15. “Ειδικότερα,
παρατηρείται πολύ μεγάλη έλλειψη εμπιστοσύνης στις ειδήσεις και στους
δημοσιογράφους”. Στην παραπάνω
περίοδο οι συγγραφείς του κειμένου μάς λένε ότι γίνεται αντιληπτή η έλλειψη εμπιστοσύνης
προς τα ΜΜΕ, αλλά δεν μας λένε από ποιους γίνεται αντιληπτό αυτό το φαινόμενο.
Γιατί, κατά τη γνώμη σας, το κάνουν αυτό; Πώς θα διατύπωναν την πρόταση αν
ήθελαν να δώσουν το πρόσωπο που παρατηρεί;
16. “Η Ελλάδα είναι
στην κορυφή της χρήσης προγραμμάτων αποκλεισμού διαφημίσεων (ad blockers), η
οποία στους νέους ξεπερνά το 60%”. Η αναφορική
πρόταση της περιόδου δίνει την πληροφορία ότι περισσότερο από το 60% των νέων
στη Ελλάδα χρησιμοποιεί προγράμματα αποκλεισμού διαφημίσεων. Θεωρείτε ότι αυτή
είναι μια αναγκαία πληροφορία, ώστε ο δέκτης να κατανοήσει το γεγονός; Αν όχι,
γιατί επιλέγουν οι συγγραφείς να δώσουν αυτή την επιπλέον πληροφορία;
17. Τα δύο κείμενα
που σας δόθηκαν είναι άρθρα. Αφού τα μελετήσετε και
συγκεντρώσετε τα κοινά κειμενικά τους
χαρακτηριστικά (γλώσσα, ύφος,
δομή, πρόθεση/στόχος), τα οποία τα τοποθετούν στο είδος αυτό,
να γράψετε ένα δικό σας άρθρο. Σε αυτό θα αναπτύξετε και θα αιτιολογήσετε τις
σκέψεις σας για το αν οι νέοι άνθρωποι σήμερα επιδιώκουν να ενημερώνονται για
διάφορα κοινωνικά, πολιτικά και οικονομικά θέματα και για το πόσο καλά
πληροφορημένοι είναι, αξιοποιώντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είδους (300
λέξεις).
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου